Historia historyzmu w architekturze Niemiec
Historyzm w architekturze niemieckiej rozpoczął się w latach 70. XVIII wieku, przyspieszając w czasach napoleońskich, gdy wzrosło zainteresowanie patriotyzmem i architekturą gotycką. Odnalezienie projektów katedry w Kolonii w latach 1814 i 1816 zainspirowało plany jej ukończenia, co połączyło gotyk z ideą średniowiecznej potęgi Niemiec. Styl neogotycki zyskał popularność w ratuszach i kościołach, podczas gdy równolegle rozwijał się styl arkadowy, odwołujący się do architektury romańskiej i renesansowej.
W latach 30. XIX wieku, pod wpływem działalności Gottfrieda Sempera w Dreźnie, pojawił się neorenesans niemiecki. Jego zharmonizowane formy i regularne rozmieszczenie okien znalazły zastosowanie w architekturze mieszkaniowej i dworcowej. Ochrona zabytków skupiła się na kościołach, co umożliwiło naukowe badania gotyku i romanizmu, prowadząc do wznoszenia nowych obiektów w stylu neogotyckim.
Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku rozpoczęto budowę licznych obiektów reprezentacyjnych dla cesarstwa oraz lokalnych włodarzy. W okresie secesji i na początku XX wieku rozwinął się eklektyczny styl, łączący elementy klasycyzmu, baroku oraz motywy secesyjne, co zapowiadało nadchodzący modernizm.
Wybrane przykłady historyzmu w Niemczech
- Kościół Friedricha Werdera (1824–1830) – neogotycki w detalu, z antykizującą bryłą, Berlin.
- Gmach Wyższej Szkoły Technicznej w Karlsruhe (1832-1855) – budynek w stylu arkadowym, z czerwonego piaskowca.
- Teatr Dworski w Dreźnie (Semperoper, 1838-1841, odbudowany 1871-1878) – reprezentacyjny obiekt architektoniczny.
- Katedra w Kolonii (1842-1880) – ukończona na podstawie średniowiecznych planów, z elementami neogotyku.
- Stara Galeria Narodowa w Berlinie (1866-1876) – swobodna interpretacja klasycznej architektury.
- Zamek Neuschwanstein (1868-1892) – neoromański, z fantastycznymi formami, Bawaria.
- Gmach Reichstagu w Berlinie (1884-1894) – neobarokowy, z charakterystycznym portykiem.
- Kościół Pamięci cesarza Wilhelma (1890-1895) – romańska synteza z wysoką wieżą, Berlin.
- Ewangelicka katedra w Berlinie (1894-1905) – neobarokowy kościół centralny z kopułą.
Główni przedstawiciele historyzmu w Niemczech
- Martin Gropius
- Konrad Wilhelm Hase
- Felix Henry
- James Hobrecht
- Alexis Langer
- Karl Friedrich Schinkel
- Franz Schwechten
- Gottfried Semper
- Friedrich August Stüler
