Historia Tarnowskich Gór
Tarnowskie Góry to miasto w południowej Polsce, w województwie śląskim, które posiada bogatą historię sięgającą czasów prehistorycznych. Odkrycia archeologiczne w dolinie rzeki Stoły wskazują na obecność ludzi w latach 800–500 p.n.e. oraz na wykorzystywanie rud metali w III-IV w n.e.
Początki górnictwa i prawa miejskie
Nazwa miasta pochodzi od wsi Tarnowice i słowa „gory”, co oznacza kopalnie. Historia Tarnowskich Gór jest ściśle związana z wydobyciem rud srebra, ołowiu i cynku. Legenda głosi, że pierwszą bryłę srebra odkrył chłop Rybka w ok. 1490 roku, co przyciągnęło osadników i zapoczątkowało rozwój osad górniczych.
W 1526 roku książę Jan II Dobry oraz margrabia Jerzy von Ansbach nadali mieszkańcom przywilej wspierający górnictwo. W 1562 roku Tarnowskie Góry otrzymały prawa miejskie, a w 1599 roku przyznano miastu dodatkowe uprawnienia, m.in. prawo zakładania cechów rzemieślniczych.
Rozwój i trudności
W XVI i XVII wieku Tarnowskie Góry stały się kluczowym ośrodkiem górnictwa na Górnym Śląsku. Miasto prosperowało, jednak wojna trzydziestoletnia (1618–1648) oraz epidemie w XVII wieku spowodowały znaczne straty.
W XVIII wieku miasto przeszło pod rządy pruskie, co wiązało się z dalszym rozwojem przemysłu górniczego. W 1788 uruchomiono pierwszą na kontynencie europejską maszynę parową do odwadniania wyrobisk. W 1803 roku otwarto pierwszą szkołę górniczą, a w 1818 roku rozpoczęto budowę huty żelaza.
W XX wieku i późniejsze dzieje
W 1922 roku, mimo dominującego głosu za Niemcami w plebiscycie, Tarnowskie Góry weszły w skład Polski. Po II wojnie światowej miasto przeszło wiele zmian, a w latach 60. XX wieku wybudowano drogę obwodową.
Kalendarium ważnych wydarzeń
- 800–500 p.n.e. – Osadnictwo w dolinie rzeki Stoły.
- 1526 – Przywilej wolności górniczej dla mieszkańców.
- 1562 – Otrzymanie praw miejskich przez Tarnowskie Góry.
- 1788 – Uruchomienie pierwszej maszyny parowej w Europie.
- 1922 – Przejście Tarnowskich Gór do Polski.
Burmistrzowie i panowie Tarnowskich Gór
Pierwszym burmistrzem po I wojnie światowej był Jan Bondkowski, a w III Rzeczpospolitej burmistrzami byli m.in. Czesław Lubas i Tomasz Olszewski. Miasto było zarządzane przez Piastów, Hohenzollernów oraz Henckel von Donnersmarcków.
Sławni goście
W Tarnowskich Górach gościło wiele znanych postaci, w tym polscy królowie, cesarze, a także wybitni naukowcy i literaci, tacy jak Johann Wolfgang Goethe i Aleksander von Humboldt.
Bibliografia
Wśród źródeł dotyczących historii Tarnowskich Gór znajdują się publikacje autorstwa Jana Drabiny oraz Zdzisława Jedynaka.
