Hilfswillige (hiwisi) w II wojnie światowej
Hilfswillige, znani również jako hiwisi, to byli jeńcy wojenni Armii Czerwonej i sowieccy cywile, którzy służyli w Wehrmachcie podczas II wojny światowej. Ich działalność rozpoczęła się na froncie wschodnim w jesieni 1941, krótko po rozpoczęciu konfliktu z ZSRR.
Rola hiwisów
Hiwisi pełnili funkcje pomocnicze, zwane służbą pomocniczą (Hilfsdienst), wykonując różnorodne zadania, takie jak:
- woźnice i furmani
- kierowcy i tragarze
- rzemieślnicy i tłumacze
- sanitariusze
Byli również używani do budowy umocnień, dróg i miejsc zakwaterowania. Pracowali zarówno indywidualnie, jak i w grupach, przydzieleni do różnych jednostek Wehrmachtu. Początkowo nie mieli prawa do noszenia broni, z wyjątkiem niektórych grup, takich jak Bałtowie i Ukraińcy. Nosili cywilne ubrania lub mundury sowieckie z odprutymi oznaczeniami, a na ramieniu mieli białą opaskę z napisem „Im Dienst der Deutschen Wehrmacht” (W służbie niemieckiego Wehrmachtu).
Liczebność hiwisów
Ich liczba w niemieckich jednostkach wzrastała szybko: w kwietniu 1942 roku było ich około 200 tysięcy, a w czerwcu 1943 roku już 600 tysięcy. Status hiwisów został sformalizowany w 1942 i 1943 roku, kiedy to generał Franz Halder określił ich jako „wojska wschodnie” i nadano im miano Freiwillige.
W dywizjach piechoty planowano, aby etat wynosił 700 hiwisów, ale w praktyce ich liczba była często znacznie większa, na przykład w Dywizji Großdeutschland. Hiwisi byli również obecni w jednostkach Waffen-SS oraz w dywizjach górskich i grenadierów.
Specjalne jednostki i Osttruppen
Niektórzy hiwisi zostali zgrupowani w specjalnych jednostkach budowlanych, takich jak 286 Batalion Hiwisów, utworzony w sierpniu 1942 roku. Były one zazwyczaj uzbrojone w lekką broń do obrony. Od 1942 roku niektórzy hiwisi byli przekształcani w Osttruppen, przeznaczone do walki z partyzantami.
Hiwisi służyli w niemieckich jednostkach do końca wojny, a po jej zakończeniu wielu z nich, podobnie jak własowcy, zostało wydanych ZSRR w ramach operacji Keelhaul.
