Hylemorfizm
Hylemorfizm to stanowisko w metafizyce i filozofii przyrody, które dotyczy struktury i działania ciał naturalnych. Zgodnie z tą teorią, każdy byt składa się z materii pierwszej i formy substancjalnej, co pozwala wyjaśnić zjawiska zmian substancjalnych, takie jak przemiana jednych substancji w inne.
Podstawy hylemorfizmu zostały położone przez Arystotelesa (384–322 p.n.e.), a termin ten został wprowadzony przez neoscholastyków w XIX wieku. Arystoteles uznawał, że materia i forma tworzą substancję, a materia pierwsza jest bytem potencjalnym, gotowym do aktu w odniesieniu do istoty. Tomasz z Akwinu (1225–1274) rozszerzył tę koncepcję, twierdząc, że materia nie istnieje bez formy, a istnienie jest aktem drugorzędnym.
Różnice w interpretacji
Hylemorfizm arystotelesowski różni się od neoplatońskiego, który uznaje, że idee mogą istnieć niezależnie od materii. Franciszek Suárez (1548–1617) dostarczył odrębnej interpretacji, nie uznając różnicy realnej między istotą a istnieniem. Przyjmował istnienie materii pierwszej jako „akt entytatywny”, będący pośrednim stanem między istnieniem aktualnym a nieistnieniem.
Zakres teorii hylemorfizmu
Teoria ta odnosi się głównie do „ciał naturalnych”, czyli substancjonalnych bytów materialnych, które mogą podlegać zmianom. Nie obejmuje ona przedmiotów stworzonych przez człowieka ani bytów matematycznych. Niektórzy filozofowie, jak Roman Ingarden, rozszerzają hylemorfizm na wszystkie byty, przyjmując różne interpretacje złożenia z materii i formy.
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
- Zygmunt Hajduk, [Hylemorfizm], Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-05].
Kategoria: Ontologia
Kategoria: Arystotelizm
