Herkules Poirot, fr. Hercule Poirot [] – fikcyjna postać detektywa stworzona przez Agathę Christie. Pojawia się w ponad 30 jej książkach.
Poirot urodził się w Belgii, gdzie pracował jako oficer policji. Konkretna data urodzin nie jest znana. Po I wojnie światowej przeprowadził się do Anglii i rozpoczął drugą karierę, tym razem prywatnego detektywa. Charakterystyczne dla niego rysy postaci to niski wzrost, jajowata głowa, starannie pielęgnowane wąsy, ubiór dandysa, obsesja na punkcie porządku i symetrii, a także pogarda wobec klasycznych metod detektywistycznych. Poirot stawia raczej na psychologię zbrodni. Raz nawet założył się ze swoim przyjacielem Inspektorem Jappem, że może rozwiązać zagadkę, nie ruszając się z krzesła, a używając jedynie swoich „małych szarych komórek”. Podobnie jak wielu innych detektywów ze „złotego wieku” powieści kryminalnych jest stanu wolnego (jak np. panna Marple czy Sherlock Holmes).
W jednej z powieści okazuje się, że Herkules Poirot jest jedną z najbardziej wpływowych osób w Anglii (zna rodzinę panującą, premiera i arystokratów). Wiadomo również, że jest bardzo bogaty.
Śmierć bohatera opisana została w ostatniej książce z serii, Kurtyna, która, choć napisana znacznie wcześniej, wydana została dopiero na krótko przed śmiercią autorki. W gazecie New York Times w dniu 6 sierpnia 1975 ukazał się symboliczny nekrolog popularnego detektywa.
Ważniejsze powieści
Po raz pierwszy pojawił się w powieści Tajemnicza historia w Styles w 1920, ale sławę zyskał dopiero po wydaniu Zabójstwa Rogera Ackroyda w 1926. Powieść ta, a zwłaszcza jej zakończenie, stanowi przełomowy moment w historii powieści kryminalnych. W ostatniej książce z Poirotem pt. Kurtyna, wydanej w 1975, Christie uśmierca stworzoną przez siebie postać. Sama przyznała, że miała go po prostu dość. Powieść ta została wydana rok przed śmiercią autorki, ale powstała wiele lat wcześniej. Christie już w czasie II wojny światowej pracowała nad ostatnią powieścią z Poirotem, która miała być efektownym pożegnaniem detektywa ze światem. Autorka nie podejrzewała, że będzie żyła jeszcze tak długo i napisze jeszcze wiele książek o belgijskim detektywie.
Akcja większości powieści z Poirotem toczy się w Anglii. Od czasu do czasu wybiera się on na kontynent, by pomóc zaprzyjaźnionym policjantom lub przypadkiem pojawia się w miejscu, gdzie dokonano zbrodni.
Po sukcesie z 1926, najważniejsze powieści z udziałem Poirota ukazały się w latach 1932-1942. Takie tytuły jak Morderstwo w Orient Expressie (1934), A.B.C. (1936), Karty na stół (1936), Śmierć na Nilu (1937) czy Pięć małych świnek (1942) stały się popularne wśród czytelników oraz zyskały pochwały krytyków.
Postacie towarzyszące
O ile większość postaci pojawiających się w powieściach z Poirotem zmienia się, to istnieje kilka, które często mu towarzyszą:
* Arthur Hastings, którego spotyka wkrótce po przybyciu do Anglii, zostaje jego bliskim przyjacielem i współpracownikiem; ten swoisty dr Watson dla Herkulesa Poirota pojawia się w większości opowiadań i ośmiu powieściach,
* Ariadne Oliver, autorka powieści kryminalnych, humorystyczna karykatura samej Agaty Christie,
* panna Felicity Lemon, sekretarka Poirota,
* inspektor Japp ze Scotland Yardu,
* Vera Rossakoff, jedyna kobieta, w której Poirot się naprawdę zakochał,
* pułkownik Race, bliski przyjaciel Poirota, występuje z nim w 3 książkach,
* George – służący Poirota.
Powieści z Herkulesem Poirotem
Opowiadania z Herkulesem Poirotem
* 1924 Poirot prowadzi śledztwo (Poirot Investigates)
:: Gwiazda Zachodu (The Adventure of the Western Star)
:: Tragedia w Marsdon Manor (The Tragedy at Marsdon Manor)
:: Perypetie z tanim mieszkaniem (The Adventure of the Cheap Flat)
:: Tajemnica Hunter’s Lodge (The Mystery of Hunter’s Lodge)
:: Kradzież obligacji za milion dolarów (The Million Dollar Bond Robbery)
:: Tajemnica egipskiego grobowca (The Adventure of the Egyptian Tomb)
:: Kradzież w hotelu Grand Metropolitan (The Jewel Robbery at the Grand Metropolitan)
:: Porwanie premiera (The Kidnapped Prime Minister)
:: Zniknięcie pana Davenheima (The Disappearance of Mr Davenheim)
:: Sprawa włoskiego arystokraty (The Adventure of the Italian Nobleman)
:: Zaginiony testament (The Case of the Missing Will)
* 1936 Poirot and the Regatta Mystery
* 1937 Morderstwo w zaułku (Murder in the Mews)
:: Morderstwo w zaułku (Murder in the Mews)
:: Niewiarygodna kradzież (The Incredible Theft)
:: Lustro nieboszczyka (Dead Man’s Mirror)
:: Trójkąt na Rodos (Triangle at Rhodes)
* 1947 Dwanaście prac Herkulesa (The Labours of Hercules)
:: Lew z Nemei (The Nemean Lion)
:: Hydra lernejska (The Lernaean Hydra)
:: Łania ceryntyjska (The Arcadian Deer)
:: Dzik z Erymantu (The Erymanthian Boar)
:: Stajnie Augiasza (The Augean Stables)
:: Ptaki stymfalijskie (The Stymphalean Birds)
:: Byk kreteński (The Cretan Bull)
:: Klacze Diomedesa (The Horses of Diomedes)
:: Pas Hipolity (The Girdle of Hyppolita)
:: Stado Gerionesa (The Flock of Geryon)
:: Jabłka Hesperyd (The Apples of Hesperides)
:: Pojmanie Cerbera (The Capture of Cerberus)
* 1960 Tajemnica gwiazdkowego puddingu (The Adventure of the Christmas Pudding)
:: Tajemnica gwiazdkowego puddingu (The Adventure of the Christmas Pudding)
:: Zagadka hiszpańskiej skrzyni (The Mystery of the Spanish Chest)
:: Popychadło (The Under Dog)
:: Dwadzieścia cztery kosy (Four and Twenty Blackbirds)
:: Sen (The Dream)
* 1974 Wczesne sprawy Poirota (Poirot’s Early Cases)
:: Wypadki na Balu Zwycięstwa (The Affair at the Victory Ball)
:: Przygoda kucharki z Clapham (The Adventure of the Clapham Cook)
:: Zagadka z Kornwalii (The Cornish Mystery)
:: Przygoda Johnniego Waverly (The Adventure of Johnnie Waverly)
:: Podwójny trop (The Double Clue)
:: Król Trefl (The King of Clubs)
:: Dziedzictwo Lemesurierów (The Lemesurier Inheritance)
:: Zaginiona kopalnia (The Lost Mine)
:: Ekspres do Plymouth (The Plymouth Express)
:: Bombonierka (The Chocolate Box)
:: Projekt okrętu podwodnego (The Submarine Plans)
:: Mieszkanie na trzecim piętrze (The Third Floor Flat)
:: Podwójna wina (Double Sin)
:: Tajemnica Market Basing (The Market Basing Mystery)
:: Gniazdo os (Wasps’ Nest)
:: Dama z woalką (The Veiled Lady)
:: Na pełnym morzu (Problem at Sea)
:: Jak rosną kwiaty w pani ogródku? (How Does Your Garden Grow?)
* 1991 Detektywi w służbie miłości (Problem at Pollensa Bay and Other Stories)
:: Drugi gong (The Second Gong)
:: Żółty irys (Yellow Iris)
* 1997 Dopóki starczy światła (While the Lights Last and Other Stories)
:: Bożonarodzeniowa przygoda (Christmas Adventure)
:: Tajemnica bagdadzkiego kufra (The Mystery of the Baghdad Chest)
* 2009 Pojmanie Cerbera (The Capture of Cerberus)
* 2009 The Incident of the Dog’s Ball
* 2014 Hercule Poirot and the Greenshore Folly
Filmy z Herkulesem Poirotem
Wiele powieści z Poirotem zostało przeniesionych na ekran. W postać detektywa wcielili się m.in. Tony Randall (A.B.C., 1965), Albert Finney (Morderstwo w Orient Expressie), Alfred Molina (w późniejszej ekranizacji tej samej noweli) Peter Ustinov (Śmierć na Nilu i inne), Kenneth Branagh (Morderstwo w Orient Expressie, Śmierć na Nilu, Duchy w Wenecji) i John Malkovich (miniserial A. B. C.). Na podstawie zagadek z różnych powieści i opowiadań powstał w latach 90. serial telewizyjny Poirot z Davidem Suchetem w roli głównej. Niektórzy uważają, że Suchet wykreował w tym serialu postać najbliższą stworzonej przez Agatę Christie.
Filmy z Peterem Ustinovem
* Śmierć na Nilu / Death on the Nile (1978)
* Zło czai się wszędzie / Evil Under the Sun (1982)
* Śmierć lorda Edgware’a / Thirteen at Dinner (1985) (wystąpił tutaj także David Suchet)
* Altanka nieboszczyka / Dead Man’s Folly (1986)
* Tragedia w trzech aktach / Murder in Three Acts (1986)
* Rendez-vous ze śmiercią / Appointment with Death (1988)
Serial Poirot z Davidem Suchetem
Sezon 1:
* 01. Przygoda kucharki z Clapham / The Adventure of the Clapham Cook (1989)
* 02. Morderstwo w zaułku / Murder in the Mews (1989)
* 03. Przygoda Johniego Waverly / The Adventure of Johnnie Waverly (1989)
* 04. Dwadzieścia cztery kosy / Four and Twenty Blackbirds (1989)
* 05. Mieszkanie na trzecim piętrze / The Third Floor Flat (1989)
* 06. Trójkąt na Rodos / Triangle at Rhodos (1989)
* 07. Zagadka na morzu / Problem at Sea (1989)
* 08. Niewiarygodna kradzież / The Incredible Theft (1989)
* 09. Król trefl / The King of Clubs (1989)
* 10. Sen / The Dream (1989)
Sezon 2:
* 11. Samotny Dom / Peril at End House (1990)
* 12. Dama w woalce / The Veiled Lady (1990)
* 13. Zaginiona kopalnia / The Lost Mine (1990)
* 14. Zagadka z Kornwalii / The Cornish Mystery (1990)
* 15. Zniknięcie pana Davenheima / The Disappearance of Mr. Davenheim (1990)
* 16. Podwójny grzech / Double Sin (1990)
* 17. Perypetie z tanim mieszkaniem / The Adventure of the Cheap Flat (1990)
* 18. Porwanie premiera / The Kidnapped Prime Minister (1990)
* 19. Gwiazda zachodu / The Adventure of the Western Star (1990)
* 20. Tajemnicza historia w Styles / The Mysterious Affair at Styles (1990)
Sezon 3:
* 21. Co masz w swoim ogródeczku? / How Does Your Garden Grow? (1991)
* 22. Kradzież obligacji za milion dolarów / The Million Dollar Bond Robbery (1991)
* 23. Express do Plymouth / The Plymouth Express (1991)
* 24. Gniazdo os / Wasps’ Nest (1991)
* 25. Tragedia w Marsdon Manor / The Tragedy at Marsdon Manor (1991)
* 26. Podwójny trop / The Double Clue (1991)
* 27. Tajemnica hiszpańskiego kufra / The Mystery of the Spanish Chest (1991)
* 28. Kradzież królewskiego rubinu / The Theft of the Royal Ruby (1991)
* 29. Morderstwo na Balu Zwycięstwa / The Affair at the Victory Ball (1991)
* 30. Tajemnica Hunter’s Lodge / The Mystery of Hunter’s Lodge (1991)
Sezon 4:
* 31. A.B.C. morderstwa (A.B.C.) / The A.B.C. Murders (1992)
* 32. Śmierć w chmurach / Death in the Clouds (1992)
* 33. Pierwsze, drugie… zapnij mi obuwie / One, Two, Buckle My Shoe (1992)
Sezon 5:
* 34. Tajemnica egipskiego grobowca / The Adventure of the Egyptian Tomb (1993)
* 35. Przegrany gość / The Underdog (1993)
* 36. Żółty Irys / The Yellow Iris (1993)
* 37. Zaginiony testament / The Case of the Missing Will (1993)
* 38. Sprawa włoskiego arystokraty / The Adventure of the Italian Nobleman (1993)
* 39. Bombonierka / The Chocolate Box (1993)
* 40. Lustro nieboszczyka / Dead Man’s Mirror (1993)
* 41. Kradzież w hotelu Grand Metropolitan / Jewel Robbery at the Grand Metropolitan (1993)
Sezon 6:
* 42. Boże Narodzenie Herkulesa Poirota / Hercule Poirot’s Christmas (1994)
* 43. Entliczek pentliczek / Hickory Dickory Dock (1995)
* 44. Morderstwo na polu golfowym / Murder on the Links (1996)
* 45. Niemy świadek / Dumb Witness (1996)
Sezon 7:
* 46. Zabójstwo Rogera Ackroyda / The Murder of Roger Ackroyd (2000)
* 47. Śmierć lorda Edgware’a / Lord Edgware Dies (2000)
Sezon 8:
* 48. Morderstwo w Mezopotamii / Murder in Mesopotamia (2001)
* 49. Zło czai się pod słońcem / Evil Under the Sun (2001)
Sezon 9:
* 50. Poirot: Pięć małych świnek / Five Little Pigs (2003)
* 51. Poirot: Zerwane zaręczyny / Sad Cypress (2003)
* 52. Poirot: Śmierć na Nilu / Death on the Nile (2004)
* 53. Poirot: Niedziela na wsi / The Hollow (2004)
Sezon 10:
* 54. Poirot: Zagadka Błękitnego Ekspresu / The Mystery of the Blue Train (2006)
* 55. Poirot: Karty na stół / Cards on the Table (2006)
* 56. Poirot: Po pogrzebie / After the Funeral (2006)
* 57. Poirot: Pora przypływu / Taken at the Flood (2006)
Sezon 11:
* 58. Poirot: Pani McGinty nie żyje / Mrs McGinty’s Dead (2008)
* 59. Poirot: Kot wśród gołębi / Cat Among the Pigeons (2008)
* 60. Poirot: Trzecia lokatorka / Third Girl (2008)
* 61. Poirot: Rendez-vous ze śmiercią / Appointment with Death (2008)
Sezon 12:
* 62. Poirot: Przyjdź i zgiń / The Clocks (2009)
* 63. Poirot: Tragedia w trzech aktach / Three Act Tragedy (2010)
* 64. Poirot: Wigilia Wszystkich Świętych / Halloween Party (2010)
* 65. Poirot: Morderstwo w Orient Expressie / Murder in the Orient Express (2010)
Sezon 13:
* 66. Poirot: Słonie mają dobrą pamięć / Elephants Can Remember (2013)
* 67. Poirot: Wielka czwórka / The Big Four (2013)
* 68. Poirot: Dwanaście prac Herkulesa / The Labours of Hercule (2013)
* 69. Poirot: Zbrodnia na festynie / Dead Man’s Folly (2013)
* 70. Poirot: Kurtyna / Curtain (2013)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
*
*
*
*
Kategoria:Fikcyjni detektywi
Kategoria:Postacie z filmów kryminalnych
Kategoria:Herkules Poirot
Kategoria:Postacie z utworów Agathy Christie