Henryk Sławik – Życiorys i Działalność
Henryk Sławik (ur. 16 lipca 1894, zm. 23 sierpnia 1944) był polskim dziennikarzem, powstańcem śląskim oraz działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej. Znany jest z organizacji pomocy dla polskich uchodźców, w tym Żydów, w czasie II wojny światowej na Węgrzech. Został pośmiertnie uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata oraz Orderem Orła Białego.
Wczesne życie
Sławik urodził się w Szerokiej na Górnym Śląsku jako dziesiąte z dwunastu dzieci w rodzinie chałupnika. Po ukończeniu szkoły ludowej pracował w folwarkach, a następnie wyjechał do Hamburga, gdzie zaangażował się w ruch socjalistyczny. W 1912 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej, a po powrocie na Górny Śląsk brał udział w I wojnie światowej i trzech powstaniach śląskich.
Działalność podczas II wojny światowej
Podczas II wojny światowej Sławik pełnił rolę organizatora pomocy dla uchodźców w Budapeszcie. Pomimo możliwości ucieczki do Szwajcarii, pozostał na miejscu, aby wspierać potrzebujących. Dzięki jego wysiłkom, pomocy udzielono około pięciu tysiącom Żydów.
Ordery i odznaczenia
- Order Orła Białego (pośmiertnie, 2010)
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 2004)
- Krzyż Niepodległości (1938)
- Złoty Krzyż Zasługi (1937)
- Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (pośmiertnie, 1990)
Upamiętnienie
Henryk Sławik jest upamiętniany na wiele sposobów, m.in. poprzez:
- Tablicę pamiątkową w Katowicach (2010)
- Pomnik w Katowicach i Budapeszcie (2015-2017)
- Wydanie znaczka pocztowego z jego podobizną (2019)
- Ekspozycję poświęconą jego życiu w Jastrzębiu-Zdroju (2014)
Działalność Sławika została opisana w literaturze oraz zaadaptowana w filmie. Jego pamięć jest kultywowana w szkołach i przez różne instytucje, a jego historia stanowi ważny element polskiej tożsamości narodowej oraz walki o prawa człowieka.
