Henri de Saint-Simon
Henri de Saint-Simon, właściwie Claude Henri de Rouvroy, comte de Saint-Simon (1760-1825), był francuskim historykiem, filozofem, ekonomistą, wolnomularzem oraz socjalistą utopijnym. Urodził się w arystokratycznej rodzinie w Paryżu i był uczniem Jean d’Alemberta oraz Jean-Jacques Rousseau.
Życie i kariera
W wieku 17 lat uczestniczył w rewolucji amerykańskiej, gdzie został wzięty do niewoli. Po powrocie do Francji zrzekł się tytułów arystokratycznych i zdobył majątek poprzez spekulację ziemią skonfiskowaną przez władze rewolucyjne. Był aresztowany przez jakobinów, ale po ich obaleniu został ułaskawiony, mimo utraty majątku. W 1801 roku ożenił się z Alexandrine-Sophie de Bawr, z którą prowadził salon literacki.
Poglądy i idee
Saint-Simon uważał, że kluczem do poprawy warunków życia ludzkości jest nauka oraz przemysł. Postulował utworzenie społeczeństwa rządzonego przez ludzi pracy, bankierów i techników, gdzie władza miałaby spoczywać w rękach fachowców.
Jego wizja społeczeństwa opierała się na trzech klasach:
- Naukowcy: odpowiedzialni za rozwój nauki
- Posiadający: finansujący naukowców i regulujący życie społeczne
- Pozostali: wykonujący pracę i respektujący władzę
Władza w jego koncepcji była podzielona na:
– duchową (w rękach naukowców i artystów),
– świecką (w rękach przemysłowców),
– wybierania (w rękach wszystkich obywateli).
Saint-Simon dostrzegał podobieństwa między zjawiskami społecznymi a fizjologicznymi, co prowadziło go do utożsamiania nauk społecznych z naukami przyrodniczymi. Uważał, że Europa powinna utworzyć Parlament Europejski jako warunek federacji państw.
Postulował również utworzenie Rady Newtona, w której skład mieliby wchodzić naukowcy, sprawujący władzę nad światem. W jego wizji, naukowcy mieli być otoczeni kultem, a w każdym mieście powinny powstawać dla nich świątynie.
Saint-Simon opowiadał się za równymi prawami dla wszystkich, w tym prawami wyborczymi dla kobiet. Wierzył, że wszyscy powinni dążyć do postępu, a działania przeciwne temu powinny być karane.
Podsumowanie
Henri de Saint-Simon był pionierem myśli socjalistycznej, łącząc naukę, przemysł i reformy społeczne. Jego idee miały wpływ na późniejsze ruchy socjalistyczne oraz rozwój myśli europejskiej.
