Henri Coandă – Pionier Lotnictwa
Henri Marie Jean Gustave Coandă (1886-1972) był rumuńskim inżynierem i konstruktorem lotniczym, znanym jako jeden z pionierów lotnictwa. Odkrył efekt przylegania płynu do powierzchni, znany jako efekt Coandy, i jest uznawany za twórcę pierwszego samolotu odrzutowego.
Życiorys
Coandă urodził się w Bukareszcie jako syn generała Constantina Coandy. Po ukończeniu szkoły średniej w Bukareszcie i liceum wojskowym, kontynuował naukę w akademii wojskowej oraz na Wyższej Szkole Technicznej w Niemczech. W 1909 roku rozpoczął studia we Francji, które zakończył w 1912 roku.
W 1910 roku skonstruował samolot „Coandă 1910”, który miał być pierwszym samolotem odrzutowym. Mimo że jego pierwszy lot zakończył się wypadkiem, jego prace przyczyniły się do dalszego rozwoju lotnictwa. W 1934 roku opatentował efekt Coandy, na podstawie którego zaprojektował m.in. efektywną pompę powietrzną.
W latach 1911-1914 pracował jako dyrektor techniczny w Bristol Aeroplane Company, gdzie tworzył modele samolotów Bristol-Coandă. Po powrocie do Francji w 1914 roku, służył w artylerii podczas I wojny światowej i konstruował samoloty. W okresie tym stworzył również sanie z napędem odrzutowym oraz aerodynamiczny pociąg.
Po wojnie Coandă powrócił do Rumunii, a następnie do Francji, gdzie w latach 1923-1928 współpracował z Louisem Blériot przy budowie prefabrykowanych domków. W 1928 roku zaprojektował duży budynek mieszkalny. W czasie II wojny światowej pracował nad napędem do sań motorowych, a po wojnie zajmował się urządzeniami do odsalania wody morskiej oraz podgrzewaczami solarno-energetycznymi.
W 1969 roku Coandă wrócił do Bukaresztu, gdzie został dyrektorem instytutu naukowego INCREST i w 1970 roku mianowany członkiem Akademii Nauk Rumunii. Zmarł 25 listopada 1972 roku, a jego dom został przekształcony w muzeum.
Upamiętnienie
Henri Coandă jest upamiętniony m.in. przez:
- Port lotniczy Bukareszt-Otopeni, noszący jego imię
- Akademię Rumuńskich Sił Powietrznych w Braszowie
