Hendrik Antoon Lorentz
Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928) był holenderskim fizykiem teoretycznym, który zdobył Nagrodę Nobla i przez wiele lat był profesorem na Uniwersytecie w Lejdzie. Jest znany przede wszystkim z wkładu w rozwój elektrodynamiki i teorii eteru, które miały kluczowe znaczenie dla rozwoju fizyki XX wieku.
Życiorys
Urodził się w Arnhem w 1853 roku. Studia rozpoczął na Uniwersytecie w Lejdzie, gdzie w 1875 roku uzyskał doktorat dotyczący teorii elektromagnetyzmu Maxwella. W 1878 roku objął katedrę fizyki teoretycznej na tym uniwersytecie. W 1912 roku zrezygnował z katedry, obejmując stanowisko dyrektora Instytutu Teylera w Haarlemie, jednak kontynuował wykłady na uniwersytecie do końca życia. Zmarł w 1928 roku.
Odkrycia
Lorentz był jednym z czołowych fizyków swojego czas. Jego najważniejsze osiągnięcia obejmują:
- Teoria elektronowa budowy materii.
- Połączenie zjawisk elektromagnetycznych i optycznych.
- Teoria dyspersji i przewodnictwa elektrycznego.
- Wyjaśnienie zjawiska Zeemana.
- Wzór na skrócenie ciała w ruchu, w kontekście doświadczenia Michelsona-Morleya.
Teoria eteru Lorentza oraz transformacje Lorentza stały się fundamentem późniejszej szczególnej teorii względności Einsteina.
Wyróżnienia
W uznaniu swoich osiągnięć Lorentz otrzymał liczne nagrody, w tym:
- 1902: Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki (wspólnie z Pieterem Zeemanem).
- 1908: Medal Rumforda od Royal Society w Londynie.
- 1918: Medal Copleya od Royal Society.
Był także członkiem Royal Society i Polskiej Akademii Umiejętności oraz przewodniczył pięciu Kongresom Solvay poświęconym fizyce.
Upamiętnienia
Na cześć Lorentza nazwano wiele terminów naukowych, takich jak:
- siła Lorentza,
- wzór Lorentza na skrócenie,
- transformacja Lorentza.
W 1925 roku ustanowiono medal jego imienia, przyznawany co cztery lata dla wybitnych fizyków teoretycznych. Instytut fizyki teoretycznej na Uniwersytecie w Lejdzie również nosi jego nazwisko.
