Haplogrupa R1a1 (Y-DNA)

Haplogrupa R1a1 (Y-DNA) – haplogrupa identyfikowana na podstawie chromosomu Y, występująca tylko u mężczyzn.

Rozprzestrzenienie

Haplogrupa R1a1 jest najczęściej spotykana w Europie, szczególnie wśród ludów słowiańskich, takich jak:

• Serbowie Łużyccy – 63%
• Polacy – 55%
• Białorusini – 50%
• Rosjanie – 46%
• Ukraińcy – 43%

Występuje również u Węgrów (25%) i Estończyków (33%). W Skandynawii częstość to:

• Norwegowie – 25–30%
• Szwedzi – 15–20%
• Duńczycy – 10–15%

Ludy bałtyckie, takie jak Litwini (34–45%) i Łotysze (40%), również charakteryzują się wysoką częstością tej haplogrupy. Poza Europą, R1a1 występuje w Indiach Północnych (48–73%) oraz w Azji Środkowej (Iszkaszimowie 68%, Tadżycy 30%, Pasztuni 40–45%).

Znaczenie

Badania haplogrupy R1a1 są wykorzystywane do analizy migracji ludów, w tym teorii o ekspansji Słowian z Ukrainy. Mikrosatelitarna zmienność sugeruje, że mutacja R1a1a7 powstała w Polsce wiele tysięcy lat temu. Sekwencjonowanie chromosomu Y umożliwia uzyskanie precyzyjnych danych o dziedziczeniu, co podkreśla znaczenie haplogrupy w genealogii.

W krajach północnej Europy, R1a1 występuje z częstością 10–20%, a w Indiach, zwłaszcza wśród wyższych kast, osiąga do 70%.

Pochodzenie

Mutacja R1a1 powstała około 15 tys. lat temu w Eurazji, prawdopodobnie w regionach południowo-wschodniej Europy lub Azji Środkowej. Niektórzy badacze sugerują, że mutacja mogła być związana z kulturą grobów jamowych.

Ewolucja haplogrup

R1a1 jest częścią haplogrupy R (M207) i jest blisko spokrewniona z haplogrupą R1b (M343) oraz R2 (M124). Struktura haplogrupy R1a1 przedstawia się następująco:

• Haplogrupa R (M207)
  • Haplogrupa R1 (M173)
    • Haplogrupa R1a (SRY10831.2-)
      • Haplogrupa R1a1 (M17)
        • R1a1a M56
        • R1a1b M157
        • R1a1c M64.2, M87
      • Haplogrupa R1a*
    • Haplogrupa R1b (M343)
  • Haplogrupa R2 (M124)

Kategoria: Antropologia filogenetyczna, Genetyka człowieka, Genetyka populacyjna, Prasłowianie