Hans Memling
Hans Memling (ok. 1435 – 11 sierpnia 1494) był niderlandzkim malarzem niemieckiego pochodzenia, uznawanym za jednego z kluczowych przedstawicieli wczesnego renesansu w Europie. Jego prace zachwycały liryzmem, harmonią kolorów oraz bogatymi detalami.
Życiorys
Memling prawdopodobnie kształcił się pod okiem Stephana Lochnera w Kolonii oraz Rogiera van der Weydena w Brukseli. Od 1465 roku osiedlił się w Brugii, gdzie w 1467 roku uzyskał obywatelstwo. W 1480 roku należał do najbogatszych mieszkańców miasta i prowadził pracownię z wieloma uczniami.
Legenda głosi, że Memling był żołnierzem Karola Śmiałego, ranny w bitwie, który postanowił pozostać w Brugii, aby wspierać szpital św. Jana. Ta opowieść przyczyniła się do jego popularności wśród romantyków niemieckich w XIX wieku, a także do przypisywania mu anonimowych dzieł niderlandzkich.
Styl i osiągnięcia
Obrazy Memlinga charakteryzują się:
- lyrycznością i spokojem
- harmonijnym kolorytem
- miękkim modelunkiem postaci
- wieloma detalami
Jego styl łączył techniki Jana van Eycka z elementami gotyckimi. Wśród najważniejszych dzieł znajduje się:
- Sąd Ostateczny (1467-1471) – dramatyczne wczesne dzieło, obecnie w Muzeum Narodowym w Gdańsku
- Relikwiarz św. Urszuli (1489) – ozdobna skrzynka z miniaturami
Memling często korzystał z motywu Sacra Conversazione, co widać w tryptyku Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny. Stworzył także liczne ołtarze, m.in. Trzech Króli (1479), Opłakiwania (1480) oraz Męki Pańskiej (1491).
Dzieła
Dzieła o tematyce religijnej
- Zwiastowanie
- Adoracja Madonny
Portrety
- Portret Martina van Nieuwenhove – część dyptyku
Inne
- Madonna krzewu różanego (ok. 1490, Stara Pinakoteka)
- Madonna tronująca z Dzieciątkiem (1480-1490, Gemäldegalerie Berlin)
- Próżność ziemska i wiecznego zbawienia (tryptyk, ok. 1485, Musée des beaux-Arts Strasburg)
- Alegoria prawdziwej miłości (dyptyk, 1485-1490, Metropolitan Museum Nowy Jork)
- Tryptyk Ziemska marność i boskie zbawienie (1485)
Bibliografia
- Robert Genaille, Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975.
- Sztuka świata, t. 5, Warszawa: Arkady, 1992, s. 322.
