Handel elektroniczny
Handel elektroniczny (e-handel) obejmuje zamawianie towarów i usług przez sieci, z płatnością i dostawą realizowanymi zarówno online, jak i offline. Transakcje mogą dotyczyć różnych podmiotów, w tym firm, osób fizycznych i instytucji. Do najpopularniejszych form e-handlu należą sklepy internetowe, serwisy aukcyjne oraz ogłoszeniowe. W Polsce w 2019 roku największą platformą e-handlową było Allegro.
Geneza
Systemy elektronicznej wymiany danych (EDI) zaczęły funkcjonować w latach 80. XX wieku, umożliwiając przedsiębiorstwom przesyłanie informacji. Jednak z czasem handel elektroniczny B2B, oparty na aplikacjach internetowych, zastąpił EDI, oferując większą elastyczność i dostępność. Kluczowe cechy giełdy B2B to:
- duża dostępność
- standaryzacja transakcji
- wydajny transfer danych
- bezpieczeństwo
- terminowość
Historia e-commerce
Zakupy online pojawiły się w 1979 roku w Wielkiej Brytanii, a do lat 90. zyskały popularność wśród dużych producentów. W Polsce pierwszy sklep internetowy został założony w 1997 roku.
Typologia handlu elektronicznego
Handel elektroniczny można podzielić na różne kategorie:
- B2B – transakcje między przedsiębiorstwami
- B2C – sprzedaż towarów i usług do konsumentów
- C2C – transakcje między konsumentami
- C2B – interakcje, gdzie konsumenci oferują produkty lub usługi firmom
Korzyści e-commerce
Korzyści z e-handlu obejmują:
- oszczędność kosztów operacyjnych
- większa ergonomia i przestrzeń dla producentów
- indywidualizacja kontaktu z klientem
- większa elastyczność
- łatwiejszy dostęp do informacji i produktów
Ograniczenia e-commerce
Ograniczenia handlu elektronicznego to m.in.:
- brak możliwości fizycznego zapoznania się z towarem
- wysokie koszty dostawy
- niedostateczne regulacje prawne
- opóźnienia w dostawach
Bezpieczeństwo handlu elektronicznego
Bezpieczne zakupy online wymagają:
- potwierdzenia tożsamości obu stron
- szyfrowanego kanału transmisji
- ochrony serwera przed nieautoryzowanym dostępem
Handel elektroniczny w Polsce
W 2022 roku 60% Polaków korzystało z e-handlu, a w 2023 roku wskaźnik ten wzrósł do 64,3% w grupie wiekowej 16-74 lata. Umowy zawierane online regulowane są przez przepisy kodeksu cywilnego oraz ustawę o prawach konsumenta, zapewniając m.in. 14-dniowy okres zwrotu towaru.