Hagana – Żydowska Organizacja Paramilitarna
Hagana (hebr. ההגנה) była żydowską organizacją paramilitarną działającą w Mandacie Palestyny w latach 1920–1948. Z początku miała charakter samoobrony, ale z czasem przekształciła się w organizację wojskową, angażując się w działania odwetowe oraz nielegalną imigrację po II wojnie światowej. Po proklamacji niepodległości Izraela w 1948 roku stała się podstawą Sił Obronnych Izraela.
Przyczyny powstania
Hagana powstała w odpowiedzi na narastające konflikty między społecznościami żydowską a arabską w Palestynie, spowodowane zwiększoną imigracją żydowską i politycznymi obietnicami Brytyjczyków. Arabowie sprzeciwiali się tym zmianom, co prowadziło do licznych ataków na żydowskie osady.
Historia i utworzenie Hagany
Formalnie Hagana została założona 15 czerwca 1920 roku w kibucu Kewucat Kinneret. Organizatorem był Histadrut, żydowska federacja związkowa. Działania Hagany były oparte na idei samoobrony wszystkich żydowskich osiedli w Palestynie.
Lata 20. i 30.
Począwszy od 1921 roku, organizacje syjonistyczne zaczęły wspierać finansowo Haganę. W odpowiedzi na arabski opór, Hagana przeszła na bardziej ofensywną strategię, prowadząc akcje odwetowe. W latach 30. utworzono nowe formacje paramilitarne, takie jak Policja Żydowskich Osiedli, co znacząco poprawiło bezpieczeństwo żydowskich osad.
Lata 40. – II wojna światowa
Podczas II wojny światowej Hagana współpracowała z Brytyjczykami w celu obrony przed niemieckimi siłami. Utworzono Palmach, kompanie szturmowe, oraz planowano kompleksową obronę Palestyny. Po wojnie, z powodu rozczarowania polityką Brytyjczyków, Hagana zintensyfikowała działania przeciwko brytyjskim władzom mandatowym oraz przygotowywała się do walki o niepodległość.
Armia Hagany
W listopadzie 1947 roku, w obliczu zagrożenia ze strony sąsiednich państw arabskich, Hagana przekształciła się w regularne siły zbrojne, tworząc dywizje złożone z weteranów. W rezultacie powstały różne brygady, takie jak Dywizja Północna, Południowa i Jerozolimy.
Siły Obronne Izraela
Po ogłoszeniu niepodległości Izraela 28 maja 1948 roku, Hagana została przekształcona w Siły Obronne Izraela (Cahal), co symbolizowało przejście od formacji paramilitarnej do regularnej armii. Ostatnim dowódcą Hagany był Jisra’el Galili.
