Haft – Wprowadzenie
Haft to technika ozdabiania tkanin, skóry i filcu, polegająca na wyszywaniu wzorów przy użyciu igły i nici. Metoda ta rozwijała się od połowy XVIII wieku, a od 1828 roku również maszynowo. Hafciarstwo jako rzemiosło artystyczne ukształtowało się w Europie w XI wieku.
Rodzaje haftów
Hafty dzielą się na dwa główne typy w zależności od podłoża: ciężkie i lekkie. W Polsce hafty lekkie nazywano szyciem, a ich wykonanie odbywało się głównie z nici lnianych lub bawełnianych.
W historii, haftowanie zdobiono odzież już w starożytności. Mistrzostwo w tym rzemiośle osiągnęli Indianie peruwiańscy oraz starożytni Chińczycy. Najstarsze znane przykłady haftów pochodzą z V-IV w. p.n.e. na terenie Attyki oraz gór Ałtaj. W Polsce wyróżnia się m.in. ornat z 1504 roku, przedstawiający sceny z życia św. Stanisława.
Techniki haftu
Wyróżniamy cztery podstawowe grupy haftu:
- Haft płaski – wykonywany bezpośrednio na tkaninie:
- haft przed igłą – najstarsza technika, polegająca na przeciąganiu nitki nad i pod nitkami tkaniny
- haft za igłą (stebnówka) – tworzy jednolitą linię na obu stronach tkaniny
- haft sznureczkowy – ukośne ściegi przypominające skręt sznurka
- haft łańcuszkowy
- haft supełkowy – wypukły supełek powstaje przez owinięcie nitki na igle
- haft krzyżykowy
- Haft wypukły (reliefowy) – np. haft kładziony, haft burgundzki
- Haft nakładany
- Haft ażurowy – np. haft dziergany, haft richelieu, haft angielski
Podsumowanie
Haft to bogata tradycja rzemiosła artystycznego o długiej historii, która ewoluowała w różnych kulturach. Różnorodność technik sprawia, że haftowanie pozostaje popularną formą sztuki i dekoracji tkanin.
