Gwiazdy zmienne typu Mira Ceti
Gwiazdy zmienne typu Mira Ceti, znane również jako mirydy, to szczególny rodzaj pulsujących gwiazd. Charakteryzują się one czerwoną barwą, okresem pulsacji przekraczającym 100 dni oraz znacznymi zmianami jasności, które mogą wynosić ponad 1 magnitudę. Mirydy to czerwone olbrzymy w zaawansowanych stadiach ewolucji, które za kilka milionów lat odrzucą zewnętrzne warstwy atmosfery, tworząc mgławicę planetarną, a same staną się białymi karłami.
Charakterystyka miryd
Mirydy mają masy mniejsze niż dwie masy Słońca, lecz mogą być tysiąc razy jaśniejsze od Słońca dzięki swoim dużym rozmiarom, sięgającym kilkuset promieni Słońca. Pulsują w trybie radialnym, co oznacza, że ich całkowity rozmiar zmienia się w sposób sferyczny. Zmiany te wpływają na jasność gwiazdy, a okres pulsacji zależy od masy i promienia danej gwiazdy.
Różnorodność i skład chemiczny
Chociaż mirydy mają wiele wspólnych cech, stanowią zróżnicowaną grupę gwiazd zmiennych pod względem wieku, masy, typu pulsacji i składu chemicznego. W wielu przypadkach w widmach tych gwiazd występują silne linie węgla, co sugeruje, że materia z jądra gwiazdy jest transportowana na jej powierzchnię, tworząc pyłowe obłoki. Niektóre mirydy pełnią także rolę naturalnych źródeł promieniowania mikrofalowego (masery).
Zmiany okresu pulsacji
Niektóre mirydy wykazują zmienność w okresie pulsacji, który może się wydłużać lub skracać nawet trzykrotnie w czasie od kilku dekad do kilku stuleci. Zjawisko to jest uznawane za wynik pulsów termicznych, które prowadzą do zmian w strukturze gwiazdy poprzez zainicjowanie reakcji jądrowych. Chociaż te pulsacje termiczne mogą występować u wszystkich gwiazd typu Mira Ceti, są one stosunkowo krótkotrwałe w porównaniu do całkowitego czasu życia gwiazdy w tym stadium ewolucji.
Pochodzenie nazwy
Nazwa „Mira” pochodzi od omikron Ceti, pierwszej znanej gwiazdy tego typu, odkrytej pod koniec XVI wieku. Jest to pierwsza gwiazda zmienna, która wykazywała periodyczne zmiany jasności.
