„`html
Zając
Zając (łac. Lepus) to niewielki gwiazdozbiór położony na południe od Oriona, znany już w starożytności. W Polsce kulminuje w połowie grudnia na wysokości około 20º nad południowym horyzontem. Liczba gwiazd widocznych nieuzbrojonym okiem to około 40.
Mity i legendy
Nazwa Zająca jest związana z mitologią grecką i postacią Oriona. Zając został umieszczony na niebie przez Hermesa, aby uczcić jego zwinność. Arabscy astronomowie interpretowali ten układ jako tron Oriona, a Egipcjanie łączyli go z bogiem Ozyrysem.
Inna opowieść mówi o mieszkańcach wyspy Leros, którzy po wprowadzeniu zająca na wyspę doświadczyli plagi tego zwierzęcia. W celu ostrzeżenia innych, Zając został umieszczony w gwiazdach.
Jak odnaleźć konstelację
Aby zlokalizować Zająca, należy spojrzeć poniżej Oriona. Można to zrobić, rysując linię przez gwiazdy Alnilam i Hatysa, a następnie szukając Arneb (Alfa Leporis), centralnej gwiazdy Zająca.
Gwiazdy Zająca
Gwiazdy Zająca są dość wyraźne i tworzą charakterystyczny kształt:
- Arneb (α Lep) – nadolbrzym o żółtobiałym zabarwieniu, 1280 lat świetlnych od Ziemi, produkujący 13 tysięcy razy więcej energii niż Słońce.
- Nihal (β Lep) – żółty olbrzym, odległy o 159 lat świetlnych.
- Mi Leporis (μ Lep) – gwiazda o jasności 3,29m, 184 lata świetlne od Ziemi.
- R Leporis – zmienna gwiazda węglowa, znana jako Hind’s Crimson Star, oddalona o około 1347 lat świetlnych.
- Gamma Leporis (γ Lep) – układ podwójny, odległy o 29,3 lat świetlnych.
Interesujące obiekty
W Zającu znajduje się gromada kulista M79 (NGC 1904), oddalona o około 42 tysiące lat świetlnych. Jest to obiekt o średnicy 118 lat świetlnych, oddalający się z prędkością około 200 km/s.
Planety pozasłoneczne
W gwiazdozbiorze Zająca znajduje się także gwiazda HD 33283, której parametry są zbliżone do Słońca. Krąży wokół niej planeta o masie 0,33 masy Jowisza, poruszająca się po wydłużonej orbicie z okresem obiegu wynoszącym około 18 dni.
„`