„`html
Gustaw Morcinek
Gustaw Morcinek, właśc. Augustyn Morcinek (1891-1963) był polskim pisarzem, nauczycielem i działaczem politycznym, związanym ze Śląskiem. Urodził się w ubogiej rodzinie w Karwinie. Po śmierci ojca w 1892 roku, jego matka utrzymywała rodzinę. Morcinek rozpoczął pracę w kopalni w wieku 16 lat, a z pomocą lokalnych górników mógł kontynuować edukację w Polskim Seminarium Nauczycielskim w Białej, które ukończył w 1914 roku.
Kariera nauczyciela i pisarza
W latach 1919-1935 pracował jako nauczyciel w Skoczowie, gdzie przyjaźnił się z Marią Pilch. Jego uczniowie to m.in. Maria Wardasówna oraz Ludwik i Józef Klimkowie. Debiutował w 1920 roku, publikując artykuł w „Dzienniku Cieszyńskim”. W okresie międzywojennym stał się znaczącym prozaikiem, tworząc dzieła takie jak „Łysek z pokładu Idy” oraz „Narodziny serca”. Zyskał uznanie, a Zofia Kossak stała się jego mentorką.
Okres II wojny światowej
Po wybuchu II wojny światowej, Morcinek został aresztowany przez Gestapo i spędził kilka lat w obozach koncentracyjnych, m.in. Sachsenhausen i Dachau. Jego aresztowanie było wynikiem działalności antyniemieckiej. Po wojnie wrócił do Polski i osiedlił się w Katowicach, gdzie korzystał z poparcia nowych władz, jednak jego twórczość nie osiągnęła już wcześniejszego uznania.
Działalność polityczna
W młodości aktywnie uczestniczył w polityce, m.in. w przewrocie w Księstwie Cieszyńskim w 1918 roku. Po wojnie związał się ze Stronnictwem Demokratycznym i był posłem w Sejmie PRL I kadencji (1952-1956). Otrzymał wiele odznaczeń, w tym Nagrodę Państwową II stopnia oraz odznaczenia państwowe.
Twórczość
- Byli dwaj bracia (1928)
- Serce za tamą (1929)
- Wyrąbany chodnik (1931-1932)
- Łysek z pokładu Idy (1933)
- Ondraszek (1953)
- Listy spod morwy (1945)
- Gwiazdy w studni, powieść dla dzieci
Ordery i odznaczenia
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1954)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)
- Medal Niepodległości (1933)
Upamiętnienie
Ulice w wielu miastach noszą imię Gustawa Morcinka, a jego życie i twórczość zostały uwiecznione w filmie dokumentalnym. Był ważną postacią literatury polskiej XX wieku, a jego dzieła są nadal cenione.
„`
