Gustaw III

„`html

Gustaw III – Król Szwecji

Gustaw III (24 stycznia 1746 – 29 marca 1792) był królem Szwecji z dynastii Holstein-Gottorp, rządzącym od 1771 roku. Był zwolennikiem absolutyzmu oświeconego i zginął w wyniku zamachu.

Życiorys

Urodził się w Sztokholmie jako najstarszy syn Adolfa Fryderyka i Ludwiki Ulryki Hohenzollern. Odebrał staranne wykształcenie, a jednym z jego nauczycieli był hrabia Carl Gustaf Tessin. W 1768 roku, przed objęciem władzy, opracował projekt konstytucji mający na celu zwiększenie uprawnień króla.

Początki rządów

Po śmierci ojca w 1771 roku Gustaw III stał się królem i rozpoczął rządy od krytyki parlamentaryzmu. W 1772 roku przeprowadził zamach stanu, uzyskując zgodę sejmu na nową ustawę, która wprowadzała system zbliżony do absolutyzmu, likwidując wpływ stronnictw politycznych.

Polityka wewnętrzna

Wprowadzenie wolnego rynku i zniesienie monopoli.
Reforma walutowa (1776–1777) oraz kodyfikacja prawa cywilnego (1775–1787).
Modernizacja systemu sprawiedliwości: zniesienie tortur i kar śmierci za niektóre przestępstwa.
Rozwój wolności religijnej, w tym dla Żydów.
Rozbudowa floty i armii.

Działalność kulturalna

Gustaw III był miłośnikiem teatru i sztuk pięknych. W 1786 roku założył Akademię Szwedzką oraz korespondował z prominentnymi myślicielami, takimi jak Diderot i Wolter. Publikował dramaty historyczne oraz traktaty polityczne.

Polityka zagraniczna

W 1788 roku rozpoczął wojnę z Rosją, która zakończyła się w 1790 roku bez zmian terytorialnych. Współtworzył koalicję przeciwko rewolucji francuskiej, rozważając nawet desant na Francję.

Śmierć

Reformy Gustawa III spotkały się z oporem arystokracji, co doprowadziło do spisku przeciwko niemu. Został ranny w zamachu w operze sztokholmskiej 16 marca 1792 roku i zmarł dwa tygodnie później. Pochowano go w kościele Riddarholmen.