Grzegórzki – historyczna wieś podkrakowska, obecnie część krakowskiej dzielnicy II, położona na wschód od centrum miasta.
Historia
Nazwa Grzegórzki, znana od 1388 roku, związana jest z rodem Toporczyków. W XV wieku wieś zaczęła współtworzyć z Dąbiem całość gospodarczą, zarządzaną przez radę miejską Krakowa. W drugiej połowie XVI wieku była własnością Krakowa i znajdowała się w powiecie proszowickim. W XIX wieku Grzegórzki z Piaskiem utworzyły gminę wiejską, podległą magistratowi krakowskiemu.
W 1858 roku wybudowano na Grzegórzkach umocnienia w ramach Twierdzy Kraków, a w 1871 r. Miejską Rzeźnię. Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił rozwój przemysłowy, powstały liczne zakłady, takie jak fabryka maszyn i urządzeń rolniczych oraz Polsko-Szwajcarska Fabryka Czekolady „Suchard”.
Grzegórzki włączono do miasta 1 kwietnia 1910 roku, a przed II wojną światową zakupiono tereny na budowę Hali Targowej.
Obecnie
Grzegórzki są ważnym węzłem komunikacyjnym w Krakowie, z wiaduktem kolejowym z 1863 roku. W 1949 roku rozpoczęto budowę pierwszego robotniczego osiedla, a w 2000 roku oddano most Kotlarski. W okolicy powstały również kompleksy handlowo-rozrywkowe, takie jak Galeria Kazimierz.
Infrastruktura
Na Grzegórzkach znajduje się plac targowy „Unitarg”, pływalnia, stadion KS „Grzegórzecki” oraz lodowisko „Cracovia”.
Placówki oświatowe
- Przedszkole Integracyjne Montessori
- Przedszkole Niepubliczne „Pod Gwiazdkami”
- Szkoła Podstawowa nr 10
- Szkoła Podstawowa nr 38
- Szkoła Podstawowa nr 18
- Szkoła Podstawowa nr 39
- VIII Liceum Ogólnokształcące
- XIII Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół Rzemiosła i Przedsiębiorczości im. kard. A. Sapiehy
Centra handlowo-rozrywkowe
- Galeria Kazimierz
Obiekty sportowe
- Korty tenisowe
- Ośrodek gimnastyki KSOS
- Lodowisko „Cracovia”
- Stadion KS „Grzegórzecki”
Obiekty sakralne
- Kościół św. Kazimierza Królewicza
- Sala Królestwa Świadków Jehowy
Komunikacja
Grzegórzki położone są kilometr na wschód od centrum Krakowa, z dostępem do tras kolejowych, historycznie związanych z transportem towarów.
Hala Targowa i Plac Targowy „Unitarg”
Plac targowy „Unitarg” oferuje handel produktami spożywczymi i odzieżowymi, a w niedziele odbywa się giełda staroci.
Bibliografia
- Encyklopedia Krakowa, Biblioteka Kraków, 2023
- Atlas Miasta Krakowa, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnict Kartograficznych, 1988
- Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, 2007
