Gryf – Mityczne Stworzenie
Gryf to legendarne zwierzę o ciele lwa, głowie i skrzydłach orła, czasem z uszami dzikiego osła. Jego wizerunki pojawiły się w sztuce już w starożytnej Mezopotamii (około 3000 p.n.e.) oraz w Egipcie. W Europie gryfy dotarły około 1600 p.n.e. W średniowieczu stały się popularnym motywem w heraldyce.
Wygląd i Symbolika
W ikonografii gryf był przedstawiany na różne sposoby, jednak najpopularniejszy obraz to połączenie lwa z orlimi skrzydłami. Heraldyczny gryf jest najczęściej rodzaju żeńskiego, a jego męski odpowiednik, bezskrzydły, był znany jako alce lub keythong.
Mitologia i Funkcje
- W mitologii greckiej i rzymskiej gryfy miały zamieszkiwać różne krainy, w tym Scytię, Indie i Etiopię.
- Były uważane za okrutne stworzenia, polujące na duże zwierzęta, a także strzegące skarbów, złota i drogocennych kamieni.
- Wierzono, że gryfy pełniły rolę strażników, np. skarbu Apollina czy pucharu Dionizosa.
Pochodzenie Nazwy
Nazwa „gryf” pochodzi z łacińskiego gryphus, które ma swoje korzenie w greckim grýphōn, oznaczającym „coś haczykowatego”. Istnieje także powiązanie z perskim giriften, co oznacza „łapać”.
Wczesne Cywilizacje
W różnych kulturach pojawiły się istoty podobne do gryfów. W Krecie były uważane za zwierzęta królewskie, a w Egipcie przedstawiano je jako bóstwo szczęścia. Gryfy były również obecne w mitologii perskiej.
Gryf w Heraldyce
Gryf jest często wybierany jako symbol heraldyczny, łączący cechy lwa i orła. Uważano, że wizerunek gryfa na tarczy mógł zniechęcać konie przeciwników. Gryfy heraldyczne są zazwyczaj przedstawiane z otwartym dziobem i wzniesionymi szponami.
Gryf w Literaturze i Kulturze Popularnej
W miarę upływu czasu gryfy stały się popularnym motywem w literaturze, szczególnie w fantasy. Pojawiają się w dziełach takich jak:
- Raj utracony Johna Miltona
- Alicja w Krainie Czarów Lewisa Carrolla
- Czarownik z Krainy Oz Franka Bauma
- Seria Harry Potter J.K. Rowling
Gryf w Architekturze
Gryfy były popularnym motywem w architekturze, pojawiając się w różnych stylach i epokach, od starożytności po czasy współczesne.
Gryf z Brentford
W 1984 roku w Londynie pojawiły się doniesienia o tzw. gryfie z Brentford, który miał być widziany przez mieszkańców. Wkrótce okazało się, że niektóre z relacji były fałszywe, a ich autorem był pisarz Robert Rankin.
