Gruszka Duża

Gruszka Duża

Gruszka Duża to wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Nielisz. Znajduje się w pobliżu rzeki Łętownia, na granicy Padołu Zamojskiego i Wyniosłości Giełczewskiej. W latach 1975–1998 wieś była częścią województwa zamojskiego. Zgodnie z danymi z Narodowego Spisu Powszechnego w 2011 roku, Gruszka Duża liczyła 102 mieszkańców.

Mieszkańcy wsi są związani z parafią św. Wojciecha i Matki Bożej Różańcowej w Nieliszu.

Historia

Pierwsze wzmianki o Gruszce Dużej pochodzą z 1389 roku, kiedy to Dymitr z Goraja przekazał wieś Cedzikowi Prochańskiemu. W 1411 roku król Władysław Jagiełło nadał wieś rodzinie Gruszeckich, a w 1453 roku Piotr Gruszecki sprzedał część majątku Dziersławowi z Malic.

W 1481 roku wieś została podzielona na Gruszkę Dużą i Gruszkę Małą, które znajdowały się w posiadaniu Jerzego Jurgiana. W 1564 roku wieś obejmowała około 13 łanów użytków. W XVII wieku, Bronisław Gruszecki był jednym z właścicieli, a w 1660 roku w Gruszce Dużej znajdował się dwór rodziny Gruszeckich.

W XVIII wieku majątek przeszedł w ręce Jana Kamińskiego, a następnie Debolich, którzy zbudowali dwór oraz inne zabudowania. Pod koniec XVIII wieku, Gruszka Duża stała się posagiem baronowej Ludwiki z Debolich Wyszyńskiej. W 1801 roku dobra trafiły do Tomasza Wyszyńskiego, który przeprowadził wiele modernizacji.

W XIX wieku majątek często zmieniał właścicieli z powodu zadłużenia. W 1876 roku Gruszkę Dużą sprzedano na licytacji Maurycemu i Helenie Turczyńskim. Po 1902 roku, właściciele zaczęli parcelować majątek, sprzedając działki. W wyniku tych zmian, część dworskiego założenia z parkiem została zakupiona przez Wojciecha Hanakę. Dwór został rozebrany po II wojnie światowej z powodu złego stanu technicznego.

W 1921 roku wieś liczyła 69 domów i 415 mieszkańców. W 1955 roku w Gruszce Dużej zbudowano kaplicę pw. św. Franciszka, a obecnie znajduje się tam również kaplica pw. św. Floriana, będąca filialną dla parafii w Nieliszu.