„`html
Gronowo
Gronowo, dawniej znane jako Gronowen, to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość była częścią województwa olsztyńskiego.
Historia
Wieś szlachecka, wzmiankowana już w 1392 roku, powstała w leśnym otoczeniu. W 1932 roku majątek w Gronowie, składający się z 40 łanów, został sprzedany Hermannowi Barschau. Część gruntów była zwolniona z czynszu, a mieszkańcy mieli prawa do połowu ryb w jeziorze Gronowskim.
W 1414 roku Gronowo stało się częścią dóbr rycerskich. W 1467 roku Erazm Konopacki nabył 5,5 łana ziemi w tej wsi. Od XVII wieku, majątek przechodził z rąk rodziny von Polentzów i von Brunsertów. Sołtysi zobowiązani byli do służby konnej.
W 1770 roku w Gronowie założono szkołę, a w 1785 roku wieś liczyła 27 domów. W 1818 roku w szkole uczyło się 39 uczniów, co sugeruje przeważającą obecność Polaków. Gronowo przynależało najpierw do parafii w Bożem, a później do Szestna.
W 1848 roku wieś miała 27 budynków i 312 mieszkańców, a w 1870 roku liczba ta wzrosła do 316. W 1871 roku właścicielem dóbr o powierzchni 1452 ha był von Fresin, który prowadził hodowlę owiec.
Na początku XX wieku majątek nadal należał do rodziny von Fresin, a w 1907 roku miał 675 ha powierzchni, w tym mleczarnię. W 1928 roku Gronowo liczyło 235 mieszkańców i było określane jako „wieś, wybudowanie, majątek rycerski, folwark”. W okresie międzywojennym majątek był przeznaczony do parcelacji.
W 1939 roku wieś miała 83 gospodarstwa domowe, w tym 44 rolnicze. W latach 70. XX wieku do sołectwa Gronowo należała także osada Gniewkowo.
Bibliografia
- Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn, 1975.
- Historia miejscowości Gminy Mrągowo (dostęp 1.08.2013).
„`
