Grodziska w Polsce
Grodziska, znane również jako grodziszcza czy horodyszcza, to pozostałości po dawnych osadach obronnych. Charakteryzują się one kolistym lub wielobocznym kształtem wzniesienia, często z widocznymi śladami wałów drewniano-ziemnych. W Polsce grody były budowane w dwóch głównych okresach: w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, związanej z kulturą łużycką (około 70 znanych obiektów), oraz w wczesnym średniowieczu (VII–XIII w. n.e.), kiedy odkryto około 2400 takich miejsc.
Zachowanie i ochrona grodzisk
Na terenie Polski zachowało się około 2500 grodzisk, z czego około 1730 objętych jest ochroną prawną, wpisanych do rejestru zabytków. Niestety, wiele z nich jest systematycznie niszczonych przez orkę czy wydobycie piasku. Grodziska często wyróżniają się w krajobrazie, pozostawiając widoczne obrysy wałów, fosy lub stożkowate nasypy. W wielu przypadkach są one wyłączone z użytku rolnego lub zalesione.
Regionalne nazwy grodzisk
Lokalnie grodziska bywają nazywane różnymi terminami, takimi jak:
- okopy
- kopce
- góry (np. lisie góry, szwedzkie góry)
- szańce (np. stare szańce, szwedzki szaniec)
Te nazwy często mylnie odnoszą się do późniejszych wydarzeń historycznych, takich jak potop szwedzki.
Flora grodzisk
Grodziska posiadają specyficzną florę, w której często występują gatunki roślin, będące reliktami dawnych upraw. Te unikalne ekosystemy stanowią cenny element dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Polski.
