Grazia Deledda – Biografia i Twórczość
Grazia Maria Cosima Damiana Deledda (27 września 1871 – 15 sierpnia 1936) była włoską powieściopisarką i nowelistką, laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1926 roku. Urodziła się w Nuoro na Sardynii jako czwarte dziecko z siedmiorga. Jej ojciec, Giovanni Antonio Deledda, był zamożnym właścicielem ziemskim i burmistrzem Nuoro, a matka, Francesca Cambosu, zajmowała się domem i wychowaniem dzieci.
Deledda ukończyła cztery klasy szkoły podstawowej, a następnie uczyła się prywatnie. W wieku 13 lat opublikowała swoje pierwsze opowiadania w magazynie modowym. W 1892 roku napisała swoją pierwszą powieść, Fior di Sardegna. W 1900 roku przeniosła się do Rzymu, gdzie poznała męża, Palmiro Madesaniego. Jej pierwszym większym sukcesem literackim była powieść Elias Portolú (1903).
W twórczości Deleddy dominują tematy związane z jej rodzinną Sardynią, której krajobraz często stanowił metaforę dla trudności życia bohaterów. W 1926 roku otrzymała Nagrodę Nobla za „poetyckie dzieła, w których z jaskrawą plastycznością opisuje życie jej ojczystej wyspy oraz za głębię w podejściu do ludzkich problemów”.
Wybrane dzieła
- Anime oneste (1896)
- Elias Portolu (1900)
- Cenere (1904)
- Nostalgia (1905)
- Colombi e sparvieri (1912)
- Trzcina na wietrze (1913)
- Il segreto dell’uomo solitario (1921)
- Annalena Bilsini (1927)
W późniejszych pracach, takich jak Il paese del vento (1931) i L’argine (1934), Deledda łączyła autobiografię z fikcją, ukazując swoją wiarę w ludzi i Boga.
Wybrane ekranizacje
- Cenere (1916) – reż. Febo Mari
- La grazia (1929) – reż. Aldo De Benedetti
- L’edera (1950) – reż. Augusto Genina
- Amore rosso – Marianna Sirca (1952) – reż. Aldo Vergano
- Zakazane (1955) – reż. Mario Monicelli
- Trzcina na wietrze (1958) – reż. Mario Landi
- L’edera (1974) – serial telewizyjny
- Il peccatore (2014) – reż. Francesco Trudu
Grazia Deledda pozostaje jedną z najbardziej znaczących postaci w literaturze włoskiej, a jej prace są cenione za głębokie zrozumienie ludzkiej natury i regionalnych problemów Sardynii.
