Dzisiaj jest 13 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł

Granica funkcji

Granica funkcji

Granica funkcji to wartość, do której obraz funkcji zbliża się, gdy argumenty są dostatecznie bliskie wybranemu punktowi. Istnieją dwie kluczowe definicje: Cauchy’ego i Heinego.

Historia

Pojęcie granicy było znane już w starożytności, gdzie używano go w metodzie wyczerpywania. Termin „limes” pojawił się w XVII wieku w pracach Newtona i Leibniza, którzy różnie interpretowali granice w kontekście rachunku różniczkowego i całkowego. W XIX wieku powstała współczesna definicja granicy funkcji, którą sformułował Cauchy, a Weierstrass nadał jej ostateczne brzmienie.

Definicje granicy

  • Definicja Cauchy’ego: Dla każdej liczby ε > 0 istnieje liczba δ > 0, taka że dla każdej x z dziedziny A, gdy 0 < |x - x₀| < δ, to |f(x) - g| < ε.
  • Definicja przez ciągłość: Wartość g, którą przypisujemy funkcji f w punkcie x₀, by była w tym punkcie ciągła.

Przykłady

  • Nie istnieje granica: \lim_{x \to 0} \frac{1}{x}.
  • Istnieje granica: \lim_{x \to \infty} \frac{1}{x} = 0.
  • Istnieje granica: \lim_{x \to 0} x \cdot \sin{\frac{1}{x}} = 0.

Granice jednostronne

Granice jednostronne to granice lewostronne i prawostronne. Jeśli obie granice istnieją i są równe, mamy granicę obustronną. Definicje opierają się na wartościach funkcji zbliżających się do punktu x₀.

Granica niewłaściwa

Granica niewłaściwa to sytuacja, gdy funkcja dąży do ±∞ w danym punkcie. Definicje Cauchy’ego i Heinego są analogiczne do definicji granicy właściwej, z tą różnicą, że dotyczą wartości dążących do nieskończoności.

Granica w nieskończoności

Granica funkcji w nieskończoności odnosi się do zachowania funkcji, gdy argumenty dążą do +∞ lub -∞. Definicje są podobne do wcześniejszych, z zastosowaniem odpowiednich warunków dla nieskończoności.

Własności granic

  • Jeśli \lim_{x \to x_0} f(x) = a i \lim_{x \to x_0} g(x) = b, to:
    • \lim_{x \to x_0} (f(x) \pm g(x)) = a \pm b
    • \lim_{x \to x_0} (f(x) \cdot g(x)) = a \cdot b
    • \lim_{x \to x_0} \frac{f(x)}{g(x)} = \frac{a}{b} (g(x) ≠ 0).

Wartości te są również prawdziwe w kontekście granic w nieskończoności. Twierdzenie odwrotne nie zawsze jest prawdziwe.