Grabowo – Informacje Podstawowe
Grabowo (niem. Grabau) to wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa. Znajduje się 8 km na północny wschód od Lubawy i zajmuje powierzchnię 12,42 km².
Historia
Pierwsze wzmianki o Grabowie pochodzą z 1346 roku. Wówczas biskup chełmiński Otto przekazał ziemię dwóm Prusom. Wieś była częścią dóbr diecezji chełmińskiej i administracyjnie przynależała do województwa chełmińskiego. W okresie międzywojennym stacjonowała tu placówka Straży Celnej, a w 1927 roku założono Ochotniczą Straż Pożarną, która miała 23 członków.
W XVIII wieku powstała szkoła, która obecnie funkcjonuje jako szkoła podstawowa i gimnazjum. W latach 1975–1998 Grabowo należało administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Kultura i Edukacja
W Grabowie odbył się strajk dzieci w latach 1906-1907, w ramach protestu przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Strajk był częścią szerszej akcji oporu wobec pruskich władz szkolnych.
Zabytki
Najważniejszym zabytkiem w Grabowie jest klasycystyczny kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, zbudowany w latach 1803-1814. Kościół, zaprojektowany przez Hilarego Szpilowskiego, był kilkakrotnie restaurowany. Oto jego cechy:
- Murowany z cegły, otynkowany, na prostokątnym rzucie.
- Otoczony murem z bramami zwieńczonymi filarkami.
- Wnętrze z XVII- i XVIII-wiecznym wystrojem oraz cennymi dziełami rzemiosła artystycznego.
W 1999 roku kościół ucierpiał w wyniku pożaru, który zniszczył dach i organy. Po remoncie w 2010 roku, finansowanym z programów unijnych, kościół jest obecnie w dobrym stanie, chociaż wymaga dalszej renowacji ogrodzenia i kapliczek.
Inne Zabytki
W Grabowie znajdują się również plebania, organistówka oraz kapliczka przydrożna.
Podsumowanie
Grabowo to wieś o bogatej historii i cennych zabytkach, z silnym akcentem na lokalną kulturę i edukację. Kościół parafialny jest jej najważniejszym punktem, przyciągającym uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.
