Grab pospolity
Grab pospolity (Carpinus betulus L.) to średniej wielkości drzewo liściaste z rodziny brzozowatych, występujące w Europie, od Francji po Ukrainę. W Polsce jest powszechnie spotykane na niżu oraz w niższych położeniach górskich.
Morfologia
Grab pospolity osiąga zazwyczaj wysokość do 25 m, z maksymalnym wzrostem do 34 m w Puszczy Białowieskiej. Charakteryzuje się gęstą, miotlastą koroną.
- Kora: Ciemna, falista, z siatkowatym wzorem.
- Liście: Skrętoległe, podwójnie piłkowane, jesienią przebarwiające się na żółto.
- Pąki: Ostro zakończone, pokryte łuskami.
- Kwiaty: Jednopienne, kwiaty żeńskie w luźnych kłosach, męskie w kotkach.
- Owoc: Jednonasienne orzeszki z trójklapową okrywą.
Biologia i ekologia
Grab pospolity jest rośliną wieloletnią, kwitnącą w maju. Owoce dojrzewają od września do października i są rozsiewane przez wiatr. Preferuje świeże, wapienne gleby. Występuje w lasach mieszanych i liściastych, a jego opadłe liście stanowią pożywkę dla różnych mikroorganizmów. Jest jednym z najbardziej odpornych na zacienienie drzew w Europie Środkowej.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna: Stosowana w żywopłotach i parkach, dobrze znosi cięcie.
- Drewno: Twarde i sprężyste, wykorzystywane na opał oraz w przemyśle muzycznym i stolarskim.
Grab pospolity w Polsce
Jest jedynym rodzimym gatunkiem z rodzaju Carpinus w Polsce. Występuje w nizinach i wyżynach, ale rzadko i w niewielkich ilościach. Granica jego występowania w górach sięga 600-900 m n.p.m. Największe okazy w Polsce mają obwody przekraczające 400 cm i są znane z Ogród Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz arboretum w Gołuchowie.