Gorzanów
Gorzanów, znany również jako Grafenort, to wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka. Znajduje się nad Nysą Kłodzką na wysokości od 310 do 325 m n.p.m. W latach 1945–1954 była siedzibą gminy, a od 1954 do 1972 siedzibą władz gromady. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Początki Gorzanowa datuje się na XII wiek, kiedy istniał tu gród obronny. W XIV wieku zbudowano zamek królewski, który został zniszczony w 1470 roku. W tym okresie we wsi rozwijała się infrastruktura, powstały szkoła, parafia, piekarnia i młyn wodny. Po wojnie trzydziestoletniej wieś przeszła w ręce hrabiego von Annaberg, a później rodziny von Herberstein, która posiadała ją do XX wieku. W XIX wieku Gorzanów przeżywał dynamiczny rozwój gospodarczy i kulturalny.
Zabytki
W Gorzanowie znajdują się liczne zabytki, w tym:
- Zespół zamkowy z 1570 r., przebudowany w XVI–XIX wieku, obejmujący:
- zamek renesansowy
- ściany kurtynowe
- park
- oficyny mieszkalno-gospodarcze
- Kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny, wzniesiony w stylu renesansowym w 1657 roku
- Kaplice: pw. Pana Jezusa, pw. św. Barbary oraz cmentarna „Memento mori” z XVIII wieku
- Dwory z XVI wieku, w tym dwór Muszyn oraz dwór Raczyn
- Domy z XVIII i XIX wieku
Filia Groß-Rosen
W Gorzanowie, od końca marca do 8 maja 1945 roku, funkcjonowała filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, w której przetrzymywano 200 polskich Żydówek. Więźniarki były zmuszane do pracy w okopach oraz w lokalnych zakładach przemysłowych i gospodarstwach rolnych.
Szlaki turystyczne
Gorzanów jest punktem wyjścia dla szlaków turystycznych, w tym trasy prowadzącej do Bystrzycy Kłodzkiej przez Hutę i Schronisko PTTK „Jagodna”.
Bibliografia
Marek Staffa (red.): Słownik geografii turystycznej Sudetów, T. 15 Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy, I-BiS, Wrocław 1994.
