Głuszec (Tetrao urogallus)
Głuszec to duży ptak z rodziny kurowatych, występujący głównie w Eurazji. Jego populacja nie jest zagrożona wyginięciem na skalę globalną.
Systematyka
Wyróżnia się kilka podgatunków głuszca, w tym:
- T. urogallus cantabricus – północno-zachodnia Hiszpania
- T. urogallus aquitanicus – Pireneje
- T. urogallus crassirostris – Niemcy, Polska, Bałkany
- T. urogallus rudolfi – Karpaty, Rodopy
- T. urogallus volgensis – Białoruś, Rosja
- T. urogallus urogallus – Szkocja, Skandynawia
- T. urogallus kureikensis – północno-zachodnia Rosja
- T. urogallus uralensis – południowo-zachodnia Rosja
- T. urogallus taczanowskii – centralna Syberia, północno-zachodnia Mongolia
Występowanie
Głuszec zamieszkuje lasy północnej i środkowej Eurazji. W Polsce jest skrajnie nieliczny, występując w Puszczy Augustowskiej, Puszczy Solskiej i Karpatach. W XX wieku wyginął w wielu regionach, a obecnie prowadzona jest reintrodukcja w niektórych rejonach.
Charakterystyka
Głuszec jest największym ptakiem grzebiącym Europy, z wyraźnym dymorfizmem płciowym. Samce osiągają długość do 100 cm, podczas gdy samice mierzą około 65 cm. Ubarwienie samców jest ciemne z metalicznym połyskiem, a samice mają kamuflujące, brązowe upierzenie.
Środowisko i pożywienie
Głuszec preferuje stare bory z gęstym podszytem, unikając obszarów zaludnionych. Jego dieta zmienia się w zależności od pory roku, a zimą składa się głównie z igieł drzew iglastych.
Rozród
Okres godowy trwa od marca do maja. Samce zajmują obszar około 20 ha, gdzie odbywają tokowiska. Gniazda budowane są w ukryciu, a samica składa 6-12 jaj, które wysiaduje przez 26-28 dni.
Status, zagrożenia i ochrona
Głuszec jest objęty ścisłą ochroną w Polsce i znajduje się na Czerwonej liście gatunków zagrożonych. Liczebność populacji globalnej szacuje się na 3–5,5 miliona osobników, ale obserwuje się spadek liczebności w wyniku niszczenia siedlisk. Główne zagrożenia to zmiany w środowisku i kłusownictwo.
Filatelistyka
Poczta Polska wyemitowała znaczek przedstawiający samca głuszca w 1970 roku, w serii „Ptaki łowne”.