Gleby inicjalne
Gleby inicjalne to gleby w fazie początkowej kształtowania, charakteryzujące się płytkim poziomem organicznym lub próchnicznym. Powstają one na litych skałach, rumoszu, a także w wyniku erozji lub akumulacji fluwialnej na podłożach twardych oraz sypkich. Mogą mieć różne pochodzenie skał, zarówno węglanowe, jak i bezwęglanowe.
Systematyka gleb w Polsce
W systematyce gleb Polski z 2011 roku gleby inicjalne są klasyfikowane w rządzie obejmującym cztery typy:
- Typ 1.1. Gleby inicjalne skaliste (IS)
- Typ 1.2. Gleby inicjalne rumoszowe (IO)
- Typ 1.3. Gleby inicjalne erozyjne (IY)
- Typ 1.4. Gleby inicjalne akumulacyjne (IJ)
W systematyce z 1989 roku gleby inicjalne nie były wydzielone jako odrębna kategoria, a ich klasyfikacja była bardziej ogólna.
Morfologia i właściwości fizyczne
Gleby inicjalne mają poziom organiczny lub próchniczy o miąższości do 10 cm, pod którym znajduje się skała macierzysta. Ich kolor zależy od otaczających skał i może być zróżnicowany, ponieważ mogą powstawać zarówno z skał kwaśnych, jak i zasadowych. Poziom próchniczny często wykazuje odczyn bardziej kwaśny niż skała macierzysta, co jest efektem obecności roślinności oraz kwasów humusowych.
Występowanie
Gleby inicjalne występują głównie w obszarach górskich.
Roślinność naturalna i przydatność rolnicza
Początkowo gleby inicjalne porastają rośliny naskalne i murawowe, a w miarę ich rozwoju pojawiają się kosodrzewina oraz świerki. W wyniku tego procesu gleby te mogą przekształcać się w gleby słabo ukształtowane. Z uwagi na płytki profil oraz ograniczoną żyzność, przydatność gleb inicjalnych w rolnictwie jest zazwyczaj niska.
Bibliografia
Źródła dotyczące klasyfikacji i właściwości gleb inicjalnych.
