Gerard Labuda
Gerard Labuda (1916-2010) był polskim historykiem mediewistą, specjalizującym się w historii powszechnej, historii Słowiańszczyzny oraz historii Pomorza i Kaszub. Był rektorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1962–1965 oraz prezesem Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) w latach 1989–1994.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Urodził się w Nowej Hucie k. Kartuz. W wieku ośmiu lat rozpoczął edukację, szybko awansując przez klasy w szkole powszechnej. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Wejherowie.
Studia
W 1936 roku rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie napisał monografię o biskupie Chrystianie. W 1938 roku był stypendystą Uniwersytetu w Lund. Po wybuchu II wojny światowej kontynuował naukę na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich, uzyskując tytuł magistra w 1943 roku.
Kariera naukowa
Po wojnie zatrudniony na Uniwersytecie Poznańskim, habilitował się w 1946 roku. W 1950 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1962–1965 pełnił funkcję rektora UAM, a od 1969 roku był członkiem rzeczywistym PAN.
Wydarzenia marcowe
W 1968 roku, po protestach jego synów, Labuda został wezwany do ministerstwa. W wyniku polityki jednoetatowości zrezygnował z pracy na UAM, ale zachował stanowisko na Instytucie Historii PAN.
Życie prywatne
W 1943 roku poślubił Albertę Marię hr. Wielopolską, mając czterech synów, którzy również zostali profesorami. Miał także córkę, Anastazję, redaktorkę w Szwajcarii.
Pogrzeb
Gerard Labuda zmarł 1 października 2010 roku i został pochowany w Luzinie. W jego pogrzebie uczestniczył m.in. Donald Tusk, a homilię wygłosił arcybiskup Henryk Muszyński.
Wybrane obszary badawcze
- Najstarsze zapisanego zdanie w języku polskim.
- Prawidłowa pisownia „Wincenty z Kielczy”.
- Data oblężenia Raciborza przez Tatarów w 1241 roku.
Publikacje
Labuda opublikował ponad 2000 prac, w tym m.in.:
- Studia nad początkami państwa polskiego, 1946.
- Pierwsze państwo słowiańskie – państwo Samona, 1949.
- Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, 1986.
Odznaczenia
- Order Orła Białego (2010, pośmiertnie).
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1996).
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Upamiętnienie
W jego honorze nazwano aulę na Wydziale Historycznym UAM. W stulecie urodzin posadzono dąb na cmentarzu w Szczecinie.
