Gelug – Tradycja Buddyzmu Tybetańskiego
Gelug, znana również jako „Nowa Kadampa” lub „Gandenpa”, to jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego, łącząca nauki hinajany, mahajany i wadżrajany. Założona przez Je Tsongkhapę w XIV wieku, jej pierwszym klasztorem był Ganden. Wyznawcy gelug są nazywani „żółtymi czapkami” ze względu na charakterystyczne nakrycia głowy.
Głównymi ośrodkami monastycznymi są klasztory Sera, Drepung, Tashilunpo oraz ośrodki tantryczne Gyumey i Gyuto. Po inwazji Chin na Tybet, gelugpowie odbudowali swoje klasztory w Indiach oraz na Zachodzie. Obecnie szkoła gelug nie jest oficjalnie obecna w Polsce.
Nauki Tradycji
Tsongkhapa zreformował system monastyczny, łącząc nauki kadam, sakja oraz kagyu. Głównym dziedzictwem gelugpów są nauki Stopniowej Ścieżki do Oświecenia (lamrim) oraz teoria madhjamaka prasangika. Kluczowe praktyki obejmują tantry jogi najwyższej oraz 6 jog Naropy.
W klasztorach gelug studiowane są komentarze do sześciu zbiorów nauk Tsongkhapy, w tym:
- Wielka Wykładnia Stopni na Ścieżce (Lam-rim chen-mo)
- Wielka Wykładnia Stopni Tantr Wadżrajany (sNgag-rim chenmo)
- Eliksir Elokwencji Relatywnych i Ostatecznych Nauk (Drnng-nges legs-bshad snying-po)
- Pochwała Współzależnej Relatywności (rTen-’brel bstodpa)
- Przejrzysta Wykładnia Pięciu Stopni Tantry Guhyasamaja (gSang-’dus rim-lnga gsal-sgron)
- Złoty Różaniec Nauk (gSer-phreng)
Pogląd Madhjamiki w Praktyce Wadżrajany
W gelug pogląd prasangika madhjamiki jest uważany za najwyższy w buddyzmie. Kładzie się nacisk na autentyczne doświadczenie pustości (śūnyata) poprzez praktyki wadżrajany. Tsongkhapa wyróżnia dwie prawdy: konwencjonalną i ostateczną, które są ze sobą współzależne. W praktyce buddyjskiej obie prawdy są zgłębiane w miarę postępu w oświeceniu.
Przypisy
Brak przypisów w oryginalnym tekście.
Bibliografia
- John Powers, Wprowadzenie do Buddyzmu Tybetańskiego, Wydawnictwo A, Kraków 1999
- Marek Kalmus, Tybet. Legenda i rzeczywistość, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Warszawa 1999
- Lati Rinpocze, Jeffrey Hopkins, Śmierć, stan pośredni i odrodzenie w buddyzmie tybetańskim, Wydawnictwo A 1999
