Aulus Gellius
Aulus Gellius, rzymski erudyta i pisarz z drugiej połowy II wieku n.e., jest znany przede wszystkim jako autor zbioru Noce attyckie (łac. Noctes Atticae). Jego życie i działalność są słabo udokumentowane, a informacje o nim pochodzą głównie z jego własnych tekstów.
Życie
Gellius urodził się prawdopodobnie w Rzymie, gdzie również zdobył wykształcenie, ucząc się u gramatyka Sulpicjusza Apollinarisa i retora Antoniusza Julianusa. Był żonaty i miał dzieci, a także pełnił funkcje sędziowskie i państwowe. W wolnym czasie zbierał materiały do swojego dzieła, które zaczynał opracowywać podczas pobytu w Atenach przed rokiem 165 n.e. W swoim zbiorze odnosił się do poglądów współczesnych mu uczonych, takich jak Kornelius Fronton i Favorinus z Arelate.
Dzieło
Noce attyckie to zbiór 400 rozdziałów, w którym Gellius porusza różnorodne tematy związane z literaturą, językiem, kulturą i życiem codziennym starożytnego Rzymu i Grecji. Dzieło ma charakter chaotyczny, co Gellius stosował, aby pobudzić ciekawość czytelnika. Zbiór zawiera cenne informacje historyczne i literackie, a także cytaty z wielu znanych autorów, w tym 275 autorów greckich i rzymskich. Wśród jego ulubionych pisarzy znajdował się Katon Starszy oraz poeci republikańscy, podczas gdy pominął wielu autorów okresu cesarstwa.
Datowanie
Dzieło zostało prawdopodobnie napisane w latach 144-170 n.e., a większość fragmentów datuje się na około 169 n.e.
Inspiracje
Noce attyckie miały istotny wpływ na późniejszych autorów, w tym Noniusza Marcellusa i Makrobiusza. Styl Gelliusza, szczególnie w zakresie krytyki literackiej, wpłynął także na polską literaturę, w tym na utwór Cicer cum caule Juliana Tuwima.
Bibliografia
- Słownik pisarzy antycznych. Pod red. A. Świderkówny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2001.
- Noce attyckie 2.24. O dawnej oszczędności i o starożytnych ustawach dotyczących wydatków. Tłum. Aldona Rita Jurewicz, Maria Piechocińska-Kłos. Poznań: UWAM, 2012.
