„`html
Gązwa
Gązwa (niem. Gonswen, 1938–1945 Gansen) to wieś w Polsce, usytuowana w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska jej założyciela, Jana Gązwy.
Historia
Wieś została założona w 1572 roku przez Jana Gązwę, który otrzymał 22 włóki ziemi od starosty Szestna. W pierwszej połowie XVIII wieku Gązwa została wyludniona, głównie na skutek najazdu tatarskiego w 1657 roku, który zniszczył wieś i zabił większość mieszkańców (około 80 osób). Mimo różnych klęsk, wieś zaczęła się odbudowywać.
W 1737 roku rozpoczęła działalność pierwsza szkoła, a w 1785 roku wieś liczyła 11 domów. Liczba mieszkańców wzrastała, osiągając 315 osób w 1928 roku. W 1935 roku w Gązwie funkcjonowała dwuklasowa szkoła z 61 uczniami. W 1938 roku niemieckie władze zmieniły nazwę miejscowości na Gansen, a w 1939 roku wieś liczyła 315 mieszkańców, w tym 78 gospodarstw domowych.
W 1973 roku do sołectwa Gązwa należała także osada Stamka.
Ochrona przyrody
W pobliżu Gązwy znajduje się obszar Natura 2000 „Gązwa” PLH280011 oraz rezerwat przyrody Gązwa.
Bibliografia
- Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn, 1975.
- Historia miejscowości Gminy Mrągowo (dostęp 1.08.2013)
„`
