Galindowie
Galindowie to plemię bałtyjskie, które zamieszkiwało tereny obecnych Mazur, od rzeki Łyny po Wielkie Jeziora Mazurskie, w okresie od około V wieku p.n.e. do XIII wieku n.e. Ich ziemie, znane jako Galindia, były już w XIII wieku opisywane jako wyludnione w źródłach łacińskich, duńskich, polskich i krzyżackich.
Terytorium
Galindowie prawdopodobnie zajmowali obszar między górnym biegiem rzeki Łyny a Jeziorem Śniardwy. Pochówki Galindów odkryto na cmentarzyskach w Burdągu, Wyszemborku, Leleszkach, Tumianach, Kielarach i Kosewie. Grupa olsztyńska uległa zanikowi w VII wieku, a późniejsze wykopaliska wskazują na zniszczenie niektórych osad w XI wieku. Zgodnie z legendą, podczas walk z Polakami większość mężczyzn zginęła, a osady pozostawiono z kobietami i dziećmi. Kronika krzyżacka z 1326 roku informuje, że Galindia była wtedy już wyludniona.
Galindowie wschodni
W źródłach ruskich z 1058 roku wspomniano lud bałtyjskiego pochodzenia, znany jako „Golędź”, który żył nad rzeką Protwą, pomiędzy ziemiami Wiatyczów i Krywiczów. Utożsamia się ich z kulturą moszczyńską.
Kultura
Galindowie preferowali zamieszkiwanie w terenach podmokłych, co miało zapewniać ochronę przed najazdami. Budowali drewniane chaty na palach oraz ścieżki, zwane kūlgrindy, które prowadziły przez bagno. Osady Galindów były dostępne poprzez kilkanaście takich ścieżek, jednak wiele z nich kończyło się nagle, co utrudniało dostęp innym plemionom. Grupa olsztyńska, identyfikowana z Galindami, charakteryzowała się bogatymi pochówkami, a ich rytuały pogrzebowe mogły obejmować kremację, typową dla pruskich tradycji.
