Galicyjska Kolej Transwersalna
Galicyjska Kolej Transwersalna, otwarta w 1884 roku w Galicji (Austro-Węgrzech), to państwowa linia kolejowa o długości około 800 km, przebiegająca z zachodu na wschód przez obszary Karpat. Linia ta została zbudowana w celu połączenia istniejących tras kolejowych oraz zapewnienia alternatywnej komunikacji w razie konfliktu z Rosją. Nazwa „transwersalna” pochodzi od łacińskiego „transversus”, co oznacza „poprzeczny”.
Historia
Budowa Kolei Transwersalnej miała na celu nie tylko aspekt militarny, ale także aktywizację słabo rozwiniętych górskich obszarów. Stacjami końcowymi były Czadca (dziś Słowacja) oraz Husiatyn (dziś Ukraina). Ważne dworce znajdowały się w Żywcu, Suchej, Nowym Sączu i innych miejscowościach.
W ramach Kolei Transwersalnej w 1884 roku otwarto linie kolejowe o łącznej długości 577 km, w tym:
- Czadca – Zwardoń – Żywiec – Sucha – Chabówka – Limanowa – Nowy Sącz, z odgałęzieniami do Skawiny i Oświęcimia,
- Stróże – Jasło – Sanok – Zagórz, z odgałęzieniem do Gorlic,
- Chryplin – Buczacz – Czortków – Husiatyn.
Aktualny Stan
Polska
W 2021 roku na polskich odcinkach Kolei Transwersalnej odbywał się ruch pasażerski na trasach:
- Čadca – Żywiec – Sucha Beskidzka – Rabka Zdrój,
- (Krynica) – Nowy Sącz – Stróże – Jasło,
- Gorlice Zagórzany – Gorlice,
- (Rzeszów) – Jasło – Nowy Zagórz – (Komańcza) – (Łupków),
- Nowy Zagórz – Uherce.
Ruch pasażerski został wstrzymany na liniach Rabka Zdrój – Nowy Sącz oraz Uherce – Krościenko – Chyrów.
Ukraina
Na Ukrainie pasażerski ruch kolejowy odbywa się na trasach:
- Starżawa – Chyrów – Sambor,
- Sambor – Stryj,
- Iwano-Frankiwsk – Stryj,
- Drohobycz – Truskawiec.
Odcinki graniczne oraz niektóre inne zostały wyłączone z ruchu pasażerskiego w latach 2003-2014.
Odniesienia
Poeta Janusz Szuber w swoim tomiku poezji Pan Dymiącego Zwierciadła z 1996 roku uwiecznił linię wierszem Kolej Transwersalna 1884.
