Gacrux (Gamma Crucis)
Gacrux, znana również jako Gamma Crucis (γ Cru), jest trzecią co do jasności gwiazdą w gwiazdozbiorze Krzyża Południa, z jasnością wynoszącą 1,64. Znajduje się w odległości około 89 lat świetlnych od Słońca.
Nazwa
Nazwa Gacrux pochodzi z połączenia oznaczenia Bayera „Gamma” i łacińskiego „Crux”. W 2016 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła tę nazwę. Gacrux jest niewidoczna z terenów Polski, można ją obserwować jedynie na południe od 33° szerokości geograficznej północnej.
Charakterystyka
Gacrux to czerwony olbrzym o typie widmowym M3,5 III. Jej wielkość absolutna wynosi -0,58. Gwiazda ma temperaturę około 3400 K, masę około 3 mas Słońca oraz promień wynoszący 113 promieni Słońca (około 79 mln km). Jasność Gacrux jest około 1500 razy większa od jasności Słońca.
Gacrux zakończyła syntezę wodoru w hel i prawdopodobnie również helu w węgiel, co sugeruje, że jest to gwiazda zmienna półregularna, przekształcająca się w mirydę. Atmosfera gwiazdy zawiera bar, co może wskazywać na przepływ materii od bardziej zaawansowanego ewolucyjnie towarzysza, który mógłby stać się białym karłem, choć nie został on jeszcze odkryty.
Podwójny charakter
Gacrux jest gwiazdą wizualnie podwójną. Jej optyczny towarzysz ma jasność 6,45 i typ widmowy A3 V, ale znajduje się w odległości około czterokrotnie większej od Słońca. Jest dostrzegalny już przez lornetkę, w odległości 128,9″ od głównego składnika. Dodatkowo, Washington Double Star Catalog wymienia jeszcze jeden składnik optyczny, gwiazdę C, o jasności 9,74, znajdującą się 165,7″ od Gacrux (pomiar z 2010 r.).
