Fregaty – Klasa Okrętów Eskortowych
Fregaty to średniej wielkości okręty zaprojektowane do służby eskortowej, rozwijane od czasów II wojny światowej. Ich nazwa wywodzi się od zanikłej w XIX wieku klasy okrętów żaglowych. Początkowo budowane były jako jednostki z uzbrojeniem artyleryjskim, jednak zostały wyparte przez fregaty rakietowe.
Historia i Rozwój
W XIX wieku pojęcie „fregata” odnosiło się do okrętów żaglowych. W 1941 roku Brytyjczycy rozpoczęli budowę nowej serii okrętów eskortowych, nazwanych fregatami (typu River), co zapoczątkowało nowy rozdział w historii tych jednostek. Po wojnie fregaty stały się popularne w wielu marynarkach wojennych na świecie.
Charakterystyka Fregat
Fregaty II wojny światowej były przede wszystkim okrętami eskortowymi, chroniącymi konwoje przed atakami okrętów podwodnych oraz samolotów. Charakteryzowały się:
- Solidnym uzbrojeniem przeciwko okrętom podwodnym (wyrzutnie bomb głębinowych).
- Relatywnie słabym uzbrojeniem artyleryjskim (2-4 działa kal. 102-127 mm).
- Prędkością wynoszącą około 20 węzłów.
- Wypornością 1000-1500 ton.
W latach 30. i 40. XX wieku powstawały również okręty klasyfikowane jako slupy oraz niszczyciele eskortowe, które miały silniejsze uzbrojenie artyleryjskie. W Polsce określano je jako wielkie fregaty.
Ewolucja Fregat po II Wojnie Światowej
Po wojnie fregaty służyły do ochrony konwojów oraz prowadzenia zadań patrolowych. W miarę upływu czasu ich wyporność wzrosła do 1500-2500 ton, a prędkość osiągnęła 25-30 węzłów. Wprowadzono nowoczesne wyposażenie elektroniczne oraz bardziej zaawansowane systemy wykrywania okrętów podwodnych.
W latach 60. XX wieku fregaty zaczęły być wyposażane w wyrzutnie pocisków rakietowych, co doprowadziło do ich przekształcenia w fregaty rakietowe. Okręty z uzbrojeniem wyłącznie artyleryjskim są obecnie rzadkością, występując głównie w marynarkach niektórych krajów rozwijających się.
Podsumowanie
Fregaty ewoluowały od jednostek eskortowych o prostym uzbrojeniu do nowoczesnych okrętów rakietowych, które odgrywają kluczową rolę w strategiach marynarek wojennych na całym świecie.
Przypisy
Bibliografia
- PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
- Robert Gardiner (red): Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995, Maryland, 1996.
