Frans Hals
Frans Hals (ur. 1582/1583 w Antwerpii, zm. 26 sierpnia 1666 w Haarlemie) był znanym holenderskim malarzem epoki baroku, słynącym z portretów i scen obyczajowych.
Życiorys
Hals studiował pod okiem Karela van Mandera i Goltziusa. Większość swojego życia spędził w Haarlemie, gdzie w 1610 roku został członkiem cechu św. Łukasza, a w 1644 roku objął stanowisko przewodniczącego gildii. Artysta miał dwoje żon i dziesięcioro dzieci, jednak jego życie osobiste naznaczone było problemami finansowymi. W ostatnich latach życia cierpiał na biedę, co zmusiło władze miasta do przyznania mu skromnej renty.
Styl i technika
Hals był pionierem w używaniu spontanicznego gestu malarskiego oraz grubych impastów, zwłaszcza w późniejszym okresie swojej twórczości. Malował techniką alla prima, co było widoczne w braku szkiców.
Twórczość
Hals zasłynął jako jeden z największych portrecistów w historii malarstwa. Jego modele to głównie zamożni mieszkańcy Haarlemu, którzy przyczynili się do rozwoju lokalnego browarnictwa i przemysłu tekstylnego. Artysta malował zarówno portrety indywidualne, jak i grupowe, a jego prace często zamawiane były przez miejskie instytucje.
Rozwój stylu
Twórczość Halsa można podzielić na trzy etapy:
- Wczesne portrety charakteryzowały się witalnością i brakiem metafor.
- W dojrzałym okresie malował głównie portrety grupowe.
- Późne portrety odzwierciedlają wewnętrzny niepokój i rozczarowanie artysty.
Nawiązania i inspiracje
Hals kształcił wielu artystów, w tym Judith Leyster i Dircka Halsa. Jego technika i styl miały wpływ na późniejszych twórców, w tym Vincenta van Gogha. Prace Halsa zyskały uznanie w XIX wieku, kiedy to bogaci Amerykanie zaczęli je kolekcjonować.
Wybrane dzieła
- Bankiet oficerów gwardii cywilnej św. Hadriana (1627), Frans Hals Museum, Haarlem
- Cyganka (1628-30), Luwr, Paryż
- Malle Babbe (1630), Gemaldegalerie, Berlin
- Portret oficerów kompanii kuszników (1633), Rijksmuseum, Amsterdam
- Portret regentek domu starców (1664), Frans Hals Museum, Haarlem
Frans Hals pozostaje jedną z najważniejszych postaci w historii malarstwa, a jego dzieła odzwierciedlają zarówno techniczne umiejętności, jak i głębokie ludzkie emocje.
