Franciszków – Wieś w Polsce
Franciszków to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim, w gminie Wiskitki. W XIX wieku należała do gminy Guzów w powiecie błońskim oraz do parafii w Wiskitkach. W 1827 roku we wsi znajdowały się 42 domy zamieszkałe przez 294 mieszkańców, a do końca XIX wieku liczba ludności wzrosła do 487 osób.
Historia i rozwój
W latach 1954–1972 Franciszków był siedzibą władz gromady o tej samej nazwie. W okresie 1975–1998 miejscowość administracyjnie podlegała województwu skierniewickiemu. Wieś zawdzięcza swoją nazwę hrabiemu Feliksowi Łubieńskiemu, który w 1797 roku nabył majątek Guzów i rozpoczął kolonizację, sprowadzając osadników niemieckich.
Edukacja
W XIX wieku we wsi istniała szkoła elementarna. Początkowo nauczano w języku polskim, a od 1863 roku w języku rosyjskim. Szkoła spłonęła podczas I wojny światowej, a od 1916 roku funkcjonowała w prywatnych domach. Dzięki inicjatywie lokalnych mieszkańców, w latach 20. XX wieku rozpoczęto budowę nowej szkoły, która została otwarta w 1972 roku.
Cmentarz wojskowy
W pobliżu przystanku PKP Jesionka znajduje się cmentarz wojskowy z czasów I wojny światowej, na którym pochowanych jest około 3000 żołnierzy rosyjskich, w tym wielu Polaków. Cmentarz ten był świadkiem tragicznych wydarzeń związanych z użyciem gazów bojowych przez Niemców.
Znane postacie
W 1893 roku we Franciszkowie urodził się Jan Targowski, syn Bronisława Targowskiego. Jan był majorem saperów Wojska Polskiego i kawalerem Virtuti Militari. W domu rodziny Targowskich mieścił się rosyjski szpital polowy, który obsługiwał rannych żołnierzy.
Franciszków jest miejscem o bogatej historii i znaczeniu lokalnym, z zachowanymi śladami minionych wydarzeń oraz tradycji społecznych.
