Franciszkanizm w literaturze
Franciszkanizm to nurt literacki XX wieku, inspirowany ideami św. Franciszka z Asyżu. Charakteryzuje się prostotą życia, radością z natury oraz głęboką religijnością. Utwory tego nurtu często wykorzystują uproszczoną kompozycję i styl, podkreślając wartości franciszkańskie.
Podstawowe zasady franciszkanizmu
Franciszkanizm opiera się na kilku kluczowych zasadach:
- Życie zgodne z Ewangelią
- Pokorne przyjmowanie cierpienia
- Radość z ubóstwa
- Podkreślenie miłości Boga Ojca do stworzeń
- Braterstwo ze wszystkimi stworzeniami
- Miłość do każdego człowieka, szczególnie grzeszników
- Pokuta za grzechy
- Pokora i radość w życiu
- Służba Bogu i bliźnim, zwłaszcza ubogim
Historia franciszkanizmu w literaturze
Elementy franciszkańskie obecne są w literaturze już od średniowiecza, jednak jako wyraźny nurt zaczęły się rozwijać w drugiej połowie XIX wieku. Kluczowym dziełem było Les Poètes franciscains en Italie au treizième siècle autorstwa A. F. Ozanama, opublikowane w 1852 roku.
Przykłady literackie
Postacie franciszkanów pojawiają się w wielu utworach literackich, w tym:
- I. Chodźko – Pamiętniki kwestarza
- W. S. Reymont – Pielgrzymka na Jasną Górę. Wrażenia i obrazy
- Z. Nałkowska – Książka zażaleń
- A. Mickiewicz – Dziady, Pan Tadeusz
- J.I. Kraszewski – Sfinks
Franciszkanizm można odnaleźć również w utworach, które niekoniecznie dotyczą św. Franciszka, ale wyrażają jego ducha. Przykłady to:
- E. Zegadłowicz – Przyjdź Królestwo Twoje
- S. Witkiewicz – Myśli, List do syna
- J. Korczak – Sam na sam z Bogiem
Franciszkanizm w innych dziedzinach
Franciszkanizm jest także obecny w malarstwie, przede wszystkim w twórczości Giotta di Bondone oraz Cimabuego. Przykłady literackie związane bezpośrednio z Asyżem to:
- R. Brandstaetter – Kroniki Asyżu
- W. Łysiak – Wyspy zaczarowane
Bibliografia
- Encyklopedia katolicka, red. L. Bieńkowski i in., tom V, Lublin 1989
- Krzysztof Mrowcewicz, „Przeszłość to dziś”
