Franciszka Ramotowska
Franciszka Ramotowska (1922-2003) była żołnierzem Armii Krajowej, łączniczką oraz profesorem nauk humanistycznych. Pracowała w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.
Życiorys
Urodziła się 26 lutego 1922 roku w Wagach-Gnatach. Ukończyła szkołę powszechną w Jedwabnem oraz gimnazjum w Łomży. W 1940 roku rozpoczęła działalność konspiracyjną, początkowo pod kierunkiem Marii Turlińskiej. W 1944 roku, jako łączniczka Komendy Inspektoratu III Łomżyńskiego, brała udział w przygotowaniach do akcji „Burza”.
Działalność konspiracyjna
2 lipca 1944 roku brała udział w nieudanej akcji mającej na celu odbicie aresztowanego kolegi. Oddział Ramotowskiej został rozbrojony przez Sowietów w połowie sierpnia 1944 roku. Po ucieczce z internowania, ukrywała się w Zawadach, gdzie została odnaleziona przez „Bruzdę”.
Aresztowanie
W drugiej połowie 1944 roku Ramotowska została aresztowana przez NKWD, gdzie była brutalnie przesłuchiwana. Udało jej się uciec, jednak w wyniku skoku z okna doznała poważnych obrażeń. 20 kwietnia 1945 roku została odbita z rąk NKWD przez grupę pod dowództwem „Bruzdę”.
Działalność naukowa
W 1950 roku uzyskała tytuł magistra na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie doktora (1966) i habilitację (1976). W 1986 roku otrzymała tytuł profesora. Specjalizowała się w historii powstań, a jej prace obejmowały tematykę powstania styczniowego. Była autorką około 150 publikacji, w tym kluczowej pracy „Tajemne państwo polskie w Powstaniu Styczniowym 1863–1864”.
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983)
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Armii Krajowej
Śmierć
Franciszka Ramotowska zmarła 25 października 2003 roku w Białymstoku. Została pochowana na tamtejszym cmentarzu miejskim.
