„`html
Franciszka Ramotowska
Franciszka Ramotowska (ur. 26 lutego 1922 w Wagach-Gnatach, zm. 25 października 2003 w Białymstoku) była żołnierzem Armii Krajowej (AK), łączniczką oraz uznawanym archiwistą i profesorem nauk humanistycznych. Pracowała w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.
Życiorys i działalność konspiracyjna
Ukończyła szkołę powszechną w Jedwabnem oraz gimnazjum w Łomży. Od 1940 roku aktywnie działała w podziemiu, początkowo pod dowództwem Marii Turlińskiej. W marcu 1944 roku została łączniczką w Komendzie Inspektoratu III Łomżyńskiego. Po nieudanej akcji odbicia aresztowanego kolegi, „Bruzda”, jej oddział został rozbrojony przez Sowietów w sierpniu 1944.
Aresztowanie i ucieczka
Po aresztowaniu przez NKWD w styczniu 1945 roku, Ramotowska była brutalnie przesłuchiwana. Udało jej się uciec z rąk NKWD, skacząc z okna budynku, co spowodowało poważne obrażenia. Ostatecznie została odbita ze szpitala przez swoich towarzyszy z AK w kwietniu 1945 roku.
Działalność naukowa i zawodowa
Franciszka Ramotowska ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obroniła pracę magisterską w 1950 roku. W 1966 roku uzyskała doktorat, a w 1976 habilitację. W 1986 roku nadano jej tytuł profesora nauk humanistycznych. Specjalizowała się w tematyce powstań narodowych, a jej prace badawcze przyczyniły się do wydania 25 tomów materiałów źródłowych dotyczących powstania styczniowego.
Była autorką około 150 publikacji, w tym książki Tajemne państwo polskie w Powstaniu Styczniowym 1863–1864, oraz redaktorem przewodnika po zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych. W 1980 roku zaangażowała się w ruch „Solidarności”.
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1999)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1983)
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Armii Krajowej
Śmierć
Franciszka Ramotowska zmarła po długiej chorobie 25 października 2003 roku i została pochowana w Białymstoku.
„`
