Franciszek Tomasz Tepa
Franciszek Tomasz Tepa (1829-1889) był polskim malarzem i etnografem, urodzonym we Lwowie. Był synem lwowskiego cukiernika Tomasza i Katarzyny ze Szpoynarowskich.
Życiorys
W latach 1842-1846 studiował malarstwo w lwowskiej Akademii Stanowej oraz w Akademiach Sztuk Pięknych w Wiedniu, Monachium i Paryżu. Uczestniczył w Wiośnie Ludów, a podczas studiów w Wiedniu zyskał uznanie dzięki miniaturom na kościach słoniowych, które były zamawiane przez dwór bawarski.
W 1852 roku wyruszył w podróż do Grecji, Egiptu i Palestyny z hrabią Adamem Potockim i Maurycym Mannem. Owocem tej wyprawy były jego pierwsze dzieła o tematyce orientalnej w polskim malarstwie. Tepa przywiózł z Egiptu unikalny eksponat, który po jego śmierci był wystawiony w Ossolineum, ale obecnie jego los jest nieznany.
Po powrocie z Paryża w 1858 roku osiedlił się na stałe we Lwowie, gdzie tworzył studia typów ludowych dla hrabiego Włodzimierza Dzieduszyckiego. W 1872 roku otrzymał propozycję profesury na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą odrzucił z powodu przywiązania do Lwowa. Zmarł we Lwowie i został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.
Twórczość
Tepa malował głównie portrety akwarelowe, miniatury portretowe oraz obrazy ludowe i orientalistyczne. Jego uczniem był Franciszek Żmurko, a bratanek Bruno Tepa również zyskał uznanie jako malarz.
Dzieła Tepy znajdują się w zbiorach takich instytucji jak Lwowska Galeria Sztuki oraz Muzea Narodowe w Krakowie, Warszawie i Wrocławiu. Po II wojnie światowej niektóre z jego prac nie zostały zwrócone Polsce. O życiu i twórczości Tepy pisze monografia Michała Domańskiego zatytułowana Ze studiów nad malarstwem lwowskim w XIX wieku. Franciszek Tomasz Tepa i jego krąg z 1985 roku.
Podsumowanie
Franciszek Tepa był wybitnym lwowskim malarzem, który znacząco przyczynił się do polskiego malarstwa XIX wieku, tworząc zarówno dzieła o tematyce ludowej, jak i orientalnej. Jego prace są cenione w wielu polskich zbiorach, mimo trudności związanych z ich powrotem do kraju.
