„`html
Franciszak Umiastouski
Franciszak Umiastouski (ur. 10 lutego 1882 w Wilnie, zm. w kwietniu lub maju 1940 w Katyniu) był białoruskim prozaikiem, poetą, publicystą oraz działaczem kulturalno-oświatowym i narodowym.
Życiorys
Pochodził z szlacheckiej rodziny komesów Pierzchała-Umiastowskich. Uczył się w II gimnazjum rosyjskim w Wilnie, które opuścił po udziale w demonstracji. Następnie kontynuował naukę w mechaniczno-technicznej szkole średniej w Niżnym Nowogrodzie, a maturę zdał w Carskim Siole w 1903 roku. W 1914 roku ukończył studia na Wydziale Chemicznym w Petersburgu.
W trakcie studiów aktywnie angażował się w białoruskie organizacje narodowe. W 1903 roku, pod pseudonimem „Dziadźka Pranuk”, opublikował swój pierwszy wiersz Wiecier. W 1905 roku przyjechał do Wilna, które było wówczas centrum białoruskiego ruchu narodowego. W 1906 roku współtworzył gazetę „Nasza dola”. W latach 1908-1914 publikował utwory literackie w „Naszej Niwie”, w tym opowiadania, które opisywały białoruską wieś i folklor.
Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do armii carskiej, a w czasie wojny polsko-bolszewickiej uczestniczył w organizowaniu białoruskich oddziałów wojskowych. Od września 1920 roku przewodniczył Białoruskiej Komisji Wojskowej. W latach 1919-1920 był przedstawicielem Centralnej Białoruskiej Rady Szkolnej w Wilnie. W 1921 roku napisał opowiadanie Stasia.
W latach 1927-1928 wydawał gazetę „Biełaruski dzień” oraz czasopismo „Biełaruskaja kultura”. W 1927 roku współzałożył Białoruską Partię Narodowo-Radykalną. W 1939 roku, po mobilizacji do polskiego wojska, trafił do niewoli radzieckiej i został osadzony w obozie internowania w Kozielsku, gdzie zginął wiosną 1940 roku w Katyniu.
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (9 listopada 1931)
Przypisy
Bibliografia
- Helena Głogowska, Franciszek Umiastowski i jego rola w ruchu białoruskim – od „Naszej Doli” do Katynia, Studia Białorutenistyczne 8/2014.
Linki zewnętrzne
„`
