Fra Angelico – Życiorys i Dzieła
Fra Angelico, znany również jako Jan z Fiesole (Guido di Pietro da Mugello), urodził się około 1387 roku w Vicchio. Zmarł 18 lutego 1455 roku w Rzymie. Był malarzem religijnym wczesnego renesansu oraz dominikaninem, uznawanym za błogosławionego przez Kościół katolicki. Jego twórczość skupiała się wyłącznie na tematach religijnych, obejmując obrazy temperowe, freski i miniatury.
Życiorys
W wieku około 20 lat Fra Angelico wstąpił do klasztoru w Fiesole, gdzie przyjął imię Giovanni da Fiesole. Uczył się malarstwa we Florencji, prawdopodobnie pod okiem Masolina, stąd jego wczesny styl charakteryzujący się dekoracyjnością i czystymi barwami. Jego pierwsze znaczące dzieło to poliptyk dla klasztoru San Domenico w Fiesole, przedstawiający Madonnę na tronie w otoczeniu świętych.
W 1438 roku artysta rozpoczął prace w klasztorze San Marco we Florencji, gdzie przez następne 12 lat ozdabiał cele zakonne freskami. Tematyka tych malowideł obejmowała narodziny, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. W 1445 roku, na prośbę papieża Eugeniusza IV, przybył do Rzymu, gdzie podjął prace w kaplicy Mikołaja V oraz w katedrze w Orvieto. Po powrocie do Fiesole w 1450 roku został przeorem klasztoru, jednak po czterech latach znów udał się do Rzymu, gdzie zmarł.
Kult
Fra Angelico zmarł w Rzymie, a jego grobowiec znajduje się w bazylice Najświętszej Maryi Panny powyżej Minerwy. Został beatyfikowany przez Jana Pawła II 3 października 1982 roku i ogłoszony patronem artystów oraz twórców kultury w 1984 roku. W Polsce jest patronem historyków sztuki. Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 18 lutego.
Wybrane Dzieła
- Dziewica z Dzieciątkiem i Świętymi Dominikiem i Tomaszem (ok. 1424–1430)
- Zwiastowanie (ok. 1430–1432, Prado)
- Koronacja Matki Boskiej z aniołami i świętymi (ok. 1432, Galeria Uffizi)
- Koronacja Maryi (1434–1435, Luwr Paryż)
- Zdjęcie z krzyża (1436–1440, Museo di San Marco)
- Hołd Trzech Króli (fresk 1440)
- Sąd Ostateczny (1450, Gemäldegalerie)
- Noli me tangere (ok. 1450, Museo di San Marco)
- Rzeź niewiniątek (1451–1453)
- Przemienienie Pańskie (fresk, klasztor w celi szóstej, Florencja)
