Fotogrametria
Fotogrametria to nauka i technika zajmująca się odtwarzaniem kształtów, rozmiarów oraz wzajemnego położenia obiektów w terenie na podstawie zdjęć fotogrametrycznych. Jej zastosowanie obejmuje m.in. tworzenie map oraz wspomaganie pomiarów w geodezji, a także wyznaczanie wysokości obiektów.
Zdjęcia fotogrametryczne wykonuje się przy użyciu specjalnych kamer, często wielkoformatowych, wyposażonych w obiektywy pozbawione aberracji. Istnieją różne typy fotogrametrii, w tym:
- fotogrametria naziemna (terrafotogrametria)
- fotogrametria lotnicza (aerofotogrametria)
- fotogrametria płaska (jednoobrazowa)
- fotogrametria przestrzenna (dwuobrazowa, stereofotogrametria)
Fotogrametria w geodezji i kartografii
Pierwsze zdjęcia fotogrametryczne wykonano w latach 1858-1859 w Paryżu. W Polsce pionierem był Kasper Weigel, który w 1918 roku zastosował stereofotogrametrię do stworzenia mapy topograficznej Tatr. Fotogrametria jest również wykorzystywana w geologii, architekturze, archeologii, meteorologii i leśnictwie, a coraz częściej zastępowana jest przez obrazy satelitarne.
Fotogrametria w medycynie
W medycynie fotogrametria służy do analizy kształtu ciała. System dwóch kamer umożliwia pomiar całego ciała, a graficzna prezentacja wyników pozwala na ocenę m.in. skrzywień kręgosłupa. Popularną techniką jest mory, wykorzystująca rastry liniowe do tworzenia warstwic. Zastosowania obejmują również:
- pomiary kształtu twarzy (operacje plastyczne)
- pomiary zębów (protezy, urządzenia korekcyjne)
- pomiary oka (zmiany kształtu soczewki, produkcja szkieł kontaktowych)
- pomiary części ciała (produkcja protez)
Fotogrametria w paleontologii
Paleontolodzy wykorzystują fotogrametrię do tworzenia cyfrowych modeli miejsc znalezienia skamieniałości oraz dokumentowania tropów dinozaurów. Fotogrametria 3D pozwala na analizę budowy i funkcjonowania tych organizmów, a także na rekonstrukcję ich sposobu poruszania się oraz diety.
Podsumowanie
Fotogrametria ma szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach, takich jak geodezja, medycyna czy paleontologia. Jej techniki umożliwiają dokładne pomiary i analizy, co znacząco wspiera badania naukowe oraz praktyczne zastosowania w wielu branżach.
