Gama fis-moll
Gama fis-moll jest oparta na skali molowej, z fis jako toniką. W jej naturalnej (eolskiej) odmianie znajdują się dźwięki: fis, gis, a, h, cis, d, e. W zapisie tonacji występują trzy krzyżyki.
Odmiany gamy fis-moll
Gama fis-moll występuje w kilku odmianach:
- Odmiana eolska: dźwięki naturalne.
- Odmiana harmoniczna: VII stopień podwyższony o półton.
- Odmiana dorycka: VI i VII stopień podwyższony o półton.
- Odmiana melodyczna: w górę brzmi jak dorycka, w dół jak eolska.
Przykłady gamy fis-moll
Przykłady zapisu gamy w różnych odmianach:
- Odmiana eolska: fis, gis, a, h, cis, d, e
- Odmiana harmoniczna: fis, gis, a, h, cis, d, eis
- Odmiana dorycka: fis, gis, a, h, cis, dis, eis
Paralele gamy
Paralelą durową dla gamy fis-moll jest A-dur, a jej jednoimienną durową to Fis-dur.
Akord fis-moll
Nazwa fis-moll odnosi się również do akordu składającego się z pierwszego (fis), trzeciego (a) i piątego (cis) stopnia gamy.
Znane dzieła w tonacji fis-moll
W tonacji fis-moll powstało wiele znanych utworów, w tym:
- Dietrich Buxtehude – Preludium fis-moll (na organy)
- Fryderyk Chopin – Preludium fis-moll, Polonez op. 44
- Felix Mendelssohn-Bartholdy – „Pieśń weneckiego Gondoliera”
- Aleksandr Skriabin – III Sonata fortepianowa op. 23
- Henryk Wieniawski – I Koncert skrzypcowy
