Firma – to nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą. Nie jest składnikiem przedsiębiorstwa, lecz przysługuje każdemu przedsiębiorcy jako prawo podmiotowe.
Etymologia i znaczenie potoczne
Termin „firma” wywodzi się z francuskiego firme oraz włoskiego firma, pierwotnie oznaczającego potwierdzenie umowy podpisem. W języku potocznym często mylony jest z pojęciem przedsiębiorstwo.
Definicja prawna
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, firmą jest imię i nazwisko osoby fizycznej lub nazwa osoby prawnej. Przepisy te zawarte są w artykułach 432–4310 Kodeksu cywilnego.
Działanie pod firmą
Przedsiębiorca musi występować pod firmą w dokumentach oraz komunikacji z otoczeniem. Możliwa jest rejestracja skrótów firmy oraz formy prawnej.
Zasady prawa firmowego
Firmy muszą być ujawnione w odpowiednich rejestrach, co zapewnia transparentność działalności. W Polsce istnieją dwa główne rejestry:
- Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – dla osób fizycznych
- Krajowy Rejestr Sądowy – dla osób prawnych
Na tym samym rynku nie mogą funkcjonować dwie podobne firmy. Przykład: w Niemczech odrzucono rejestrację marki Gmail, ponieważ inny przedsiębiorca zarejestrował wcześniej nazwę G-mail.
Ograniczenia dotyczące firmy
Nazwa firmy nie może wprowadzać w błąd co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności ani lokalizacji. Przykład: warsztat samochodowy w Łodzi nie może operować pod nazwą sugerującą działalność lutniczą w Lubinie.
Ochrona prawa do firmy
Prawo do firmy chronione jest poprzez:
- roszczenia o zaniechanie naruszeń
- ochronę dóbr osobistych osób fizycznych i prawnych
- ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
- przepisy prawa karnego
Firma w spółkach
W przypadku spółek firma musi zawierać oznaczenie formy prawnej i dodatkowe elementy:
- w spółce cywilnej – imiona i nazwiska wspólników
- w spółce jawnej – nazwisko przynajmniej jednego wspólnika
- w spółce partnerskiej – nazwisko co najmniej jednego partnera
- w spółce komandytowej – nazwisko komplementariuszy
- w spółce z o.o. oraz akcyjnej – dowolna forma
Nazwy zastrzeżone
Niektóre wyrażenia mogą być używane tylko przez określone podmioty, np.:
- „bank” lub „kasa”
- „biuro informacji gospodarczej”
- „towarzystwo funduszy inwestycyjnych”
