Filozofia chińska
Filozofia chińska, rozwijająca się od starożytności, koncentruje się na zagadnieniach etycznych i politycznych. Główne nurty to konfucjanizm i taoizm, a także legizm, motizm oraz szkoła yinyang.
Konfucjanizm (rujia)
Konfucjanizm, stworzony przez Konfucjusza (551–479 p.n.e.), opiera się na naukach starożytnych królów-mędrców i klasycznym Sześcioksięgu. Jego rozwój kontynuowali Mencjusz i Xunzi. Konfucjanizm podkreślał moralne powinności w relacjach międzyludzkich, co miało wpływ na porządek społeczny i polityczny.
- Mencjusz: natura ludzka jako dobra.
- Xunzi: natura ludzka jako zła, wymagająca regulacji.
W późniejszych wiekach konfucjanizm stał się ideologią państwową, a neokonfucjanizm rozwijał się od VIII wieku, łącząc tradycję z nowymi interpretacjami.
Legizm (fajia)
Legizm, reprezentowany przez Han Feizi, akcentował przestrzeganie prawa niezależnie od jego moralności, stanowiąc kontrast dla konfucjanizmu.
Taoizm
Taoizm, założony przez Laozi i rozwinięty przez Zhuangzi, koncentruje się na naturalnym porządku dao, który należy odkryć i podporządkować mu swoje życie.
Yin i yang
Nauka o Yin i Yang, przedstawiona w Yijing, opisuje świat jako złożony z dwóch przeciwstawnych zasad: aktywnej yang i pasywnej yin, które współtworzą rzeczywistość.
Motizm
Motizm, stworzony przez Moziego, można uznać za chińską wersję utylitaryzmu, kładącą nacisk na pomyślność i miłość uniwersalną, sprzeciwiającą się wojnom.
Logizm
Logizm, związany z motizmem, badał rozważania logiczne i filozofię języka, reprezentowany przez Gongsun Longa.
Filozofia buddyjska
Filozofia buddyjska, zapoczątkowana przez Buddę, rozwinęła się w różne szkoły, kładąc nacisk na cztery szlachetne prawdy, współczucie oraz reinkarnację.
Szkoły buddyzmu chińskiego
W Chinach powstało wiele szkół buddyjskich, z wpływami taoistycznymi, jak np. szkoła Tiantai, Huayan i Chan. Kumaradżiwa był kluczowym tłumaczem tekstów buddyjskich, a Xuanzang stworzył szkołę jogaczara.
Podsumowanie
Chińska filozofia, z jej różnorodnymi nurtami i szkołami, odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu myśli etycznej i politycznej, mając wpływ na kulturę i społeczeństwo Chin przez wieki.
